پژوهشکدۀ کردستانشناسی دانشگاه کردستان
پژوهشنامه ادبیات کردی
2645-3657
2717-0039
5
1
2019
08
23
ارتباط بینامتنی سرودههای قاصد و حافظ
1
18
FA
فاطمه
مدرسی
استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه، ایران
fatemeh.modarresi@yahoo.com
در این جستار تلاش بر آن است تا پس از طرح مبانی نظری بینامتنیت و شرح اندکی از زندگی حاجی بکر آقای حویزی متخلص به قاصد، شاعر فارسیگوی کُرد عراقی، پیوند و ارتباط غزلیات وی با سرودههای حافظ شیرینسخن به شیوهی توصیفی-تحلیلی برمبنای نظریهی بینامتنیت بررسی و تحلیل شود. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که سبک غزلهای قاصد را شاید بتوان به دو دستهی مستقل و بینامتنی یا مکالمهی بیناد تقسیم نمود. سبک مستقل و به عبارتی دیگر سبک خودانگیختهی قاصد در غزلهای فراوانی از وی مشهود است. سبکی که با وجود داشتن ویژگیهای امروزی به شیوهی عراقی هم متمایل است و در این شیوه قاصد با داشتن پشتوانههای فرهنگی و تجربی خویش با خواجهی شیراز و دیگر بزرگان ادب پارسی همنوا میشود. در سبک مکالمهی بیناد یا بینامتنی گرایش وافر صوری و محتوایی وی را به کلام حافظ میتوان دید. در دیوان قاصد حضور و کاربست متن و شعر حافظ به صورت سه مقولهی بینامتنیت صریح و اعلام شده، بینامتنیت غیرصریح و پنهانشده و بینامتنیت ضمنی است.
قاصد,حافظ,بینامتنیت,بینامتنیت صریح,بینامتنیت غیرصریح,بینامتنیت ضمنی
https://jokl.uok.ac.ir/article_61224.html
https://jokl.uok.ac.ir/article_61224_414ecabfa3af55e61fbf81363fc71461.pdf
پژوهشکدۀ کردستانشناسی دانشگاه کردستان
پژوهشنامه ادبیات کردی
2645-3657
2717-0039
5
1
2019
08
23
بررسی عنصر جدال در دو روایت «خسرو و شیرین» نظامی و «مم و زین» خانی
19
44
FA
جیهاد شکری
رشید
0000-0003-1038-8291
دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه صلاح الدین، اربیل عراق
jihad.shukri@gmail.com
نظامی از استادان بینظیری است که شیوة داستانسرایی او در ادب فارسی، مورد تقلید و تتبع گویندگان و اندیشمندان بسیاری قرار گرفته است. قدرت و مهارت نظامی در پردازش این داستانها، بسیاری از شاعران صاحب ذوق ایرانی و حتی غیر ایرانی را به جوابگویی، اقتباس و یا تقلید برانگیخته است. بازتاب این تأثیرپذیری باعث پدید آمدن آثار قابل توجهی در ادبیات کوردی شده است. از آنجایی که کشمکش یکی از عناصر اصلی داستان است که بر کشش و جذابیت داستان تأثبر مستقیم دارد، در این پژوهش سعی شده است به کشمکشهای موجود در هر دو داستان خسرو و شیرین نظامی گنجوی و مم و زین احمد خانی پرداخته شود. نتایج حاصل آمده از این پژوهش نشان میدهد که هر دو داستان، به وسیلة کشمکشها نیرو میگیرند و تحرک مییابند و این باعث شده است که کشمکشهای موجود در هر دو روایت در پیشبرد داستان نقش بسزایی داشته باشند. مقاله حاضر با شیوهای توصیفی-تحلیلی، در چارچوب اصول داستان پردازی نوین، نقش ویژه عنصر داستانی کشمکش را در هر دو روایت خسرو و شیرین نظامی و مم و زین احمد خانی مورد بررسی و تحلیل قرار میدهد و برای این منظور با توجه به پیرنگ هر دواستان، انواع کشمکش مورد ارزیابی و سنجش قرار میگیرد و در معرض دید خواننده قرار میگیرد.
نظامی,خانی,خسرو و شیرین,مم و زین,جدال(کشمکش)
https://jokl.uok.ac.ir/article_61225.html
https://jokl.uok.ac.ir/article_61225_23ef03ebbf752b27d7b81a60d1d268a6.pdf
پژوهشکدۀ کردستانشناسی دانشگاه کردستان
پژوهشنامه ادبیات کردی
2645-3657
2717-0039
5
1
2019
08
23
معناشناسی اشارهگرهای مکانی در کردی: رویکردی شناختی-کاربردی
45
72
FA
محمد
عزیزی
دانشجوی کارشناسی ارشد زبانشناسی، دانشگاه کردستان، ایران
raman.azizi4@gmail.com
رحمان
ویسیحصار
استادیار زبانشناسی، دانشگاه کردستان، ایران
r.veisi@uok.ac.ir
در پژوهش حاضر پس از معرفی انواع اشارهگرها به بررسی اشارهگرهای مکانی زبان کردی در چهارچوب معنیشناسی شناختی پرداختهایم. توجه اصلی این نوشته از میان عبارتهای مختلفی که کارکرد اشارهگر برای مفاهیم مکانی دارند بر ضمایر اشاره، صفات اشاره و قیدهای مکانی میباشد. در این مطالعه نشان دادهایم که در ضمایر سوم شخص زبان کردی مفهوم فاصله رمزگذاری میشود. همچنین کدگذاری فاصلهی دور به وسیلهی اشارهگر/ʔɐw/ تنها در صورتی انجام میپذیرد که این ضمیر سوم شخص در تقابل مستقیم با ضمیر سوم شخص /ʔɐm/ قرار بگیرد؛ به گونهای که هر دو ضمیر در یک پارهگفتار در تقابل با هم توسط گوینده یا در جملهای پرسشی و جواب آن توسط گوینده و شنونده بیان شوند؛ تنها حالت استثنایی این قضیه زمانی است که گوینده به جای زمینه در داخل نما، شئ یا مکان مورد اشاره، قرار میگیرد.کدگذاری مفهوم فاصله در چهار اشارهگر اصلی/ɐmɐ/، /ʔɐwɐ/،/ʔɐmɑnɐ/،/ʔɐwɑnɐ/ نیزمتأثر از اشتقاق آنها از ضمایر سوم شخص است و کدگذاری فاصله در این اشارهگرها به همان صورت است که در ضمایر سوم شخص انجام میپذیرد. مفهومسازی مکان در سایر اشارهگرهای مشتق شدهی فرعی نیز از معانی اشارهگرهای اصلی حاصل میشود. همچنین معنی و محدودهی مورداشارهی قیدهای مکانی/ʔɐenɐ/ و/ʔɐeɾɐ/ دقیق مشخص نمیشود و دارای ابهام است بهگونهای که مرز گستردگی این محدودههای مکانی نسبی است و ممکن است مرزهای مورد نظر گوینده و مخاطب بر هم منطبق نباشد و با توجه به بافت موقعیتی قابل تشخیص است. همچنین حرکات ایمایی و اشارهای گوینده در هنگام به کارگیری هر یک از اشارهگرهای مکانی و ارتباط اشارهگرهای مکانی با افعال حرکتی را بررسی کردهایم.
اشارهگرهای مکانی,معنیشناسی شناختی,کاربردشناسی,افعال حرکتی
https://jokl.uok.ac.ir/article_61231.html
https://jokl.uok.ac.ir/article_61231_29c50f97f7aba57158f67b525c297682.pdf
پژوهشکدۀ کردستانشناسی دانشگاه کردستان
پژوهشنامه ادبیات کردی
2645-3657
2717-0039
5
1
2019
08
23
بررسی تطبیقی عناصر عامیانه در اشعار نیما یوشیج و عبدالرحمن شرفکندی(ههژار)
73
93
FA
هادی
یوسفی
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاە پیام نور سنندج.
dr.h.yousefi89@gmail.com
عهدیه
امیری
دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاە پیام نور سنندج.
ahdie.amiri94@gmail.com
یکی از بخشهای ارزشمند و بنیادین در ادبیات ملل مختلف، فرهنگ عامّه، دانش عوام یا همان فولکلور است که به شیوههای مختلف تبلور پیدا میکند. بازتاب عناصر فرهنگ عامّه در شعر شاعران نمایانگر پیوند ناگسستنی شعر با مسائل فرهنگی و روزمرهی زندگی است. نیما و ههژار از جمله شاعرانی هستند که از عناصر عامیانه تأثیر پذیرفته و در اشعار خود از آن بهره جستهاند. نوشتار حاضر که به شیوهی توصیفی- تحلیلی در پی نشاندادن و تطبیق عناصر فرهنگ عامّه در شعر دو شاعر مذکور است، تلاش کرده است که به سؤالات قابل طرح دربارهی شیوه و نوع کاربرد عناصر مذکور در شعر دو شاعر پاسخ دهد و و شباهتها و تفاوتهای موجود را نمایان کند. نتایج به دست آمده نشان میدهد که در شعر ههژار بسامد عناصر عامیانه به دلیل نوع زندگی وی بیشتر از شعر نیما است، فراوانی عبارات، اصطلاحات و واژههای عامیانه در اشعار این دو شاعر، نسبت به سایر عناصر عامیانهی مورد نظر بیشتر است.
ادبیّات تطبیقی,فولکلور,عناصر عامیانه,نیما,ههژار
https://jokl.uok.ac.ir/article_61230.html
https://jokl.uok.ac.ir/article_61230_d06c20a6a080c2084e25dea10e14b8c8.pdf
پژوهشکدۀ کردستانشناسی دانشگاه کردستان
پژوهشنامه ادبیات کردی
2645-3657
2717-0039
5
1
2019
08
23
برجستهنمایی مهمترین گروه «مرز همگویی» در گونههای زبانی شمال استان ایلام
95
117
FA
یاسر
سنائی
کارشناس ارشد زبانشناسی، دانشگاه پیام نور تهران جنوب، ایران
yasersana93@gmail.com
آرزو
نجفیان
دانشیار زبانشناسی، دانشگاه پیام نور تهران جنوب، ایران
a.najafian@pnu.ac.ir
سیفالله
ملایی پاشایی
استادیار زبانشناسی، دانشگاه پیام نور تهران جنوب، ایران
s.mollaye@gmail.com
علی
سنائی
کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه کردستان، ایران
karzan.sanaei68@gmail.com
پژوهش حاضر در چهارچوب گویششناسی دادهبنیاد (گویشسنجی) و با بهره از تحلیل انبوههی دادهها، میکوشد مهمترین گروههای «مرز همگویی» گویشهای شمال استان ایلام نمایان سازد. جامعهی آماری این پژوهش، تمامی 16 دهستان از مجموع چهار شهرستان حوزهی شمالی استان ایلام را در برمیگیرد. این پژوهش بر اساس نمونهگیری از تمامی روستاهای بیش از 100 خانوارِ حوزهی پژوهش بوده و بر این اساس و با توجه به شباهت گویشی، بُعد مسافت، محدودیتهای پژوهش و گویشهای منحصربهفرد، از هر روستا یک نمونه گویشی تهیه شده است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، همان پرسشنامهی «طرح ملی اطلس زبانی ایران» است. مبنای تحلیل این پژوهش، مجموعاً 117 واژه و عبارت و سه جملهی ساده، مستخرج از پرسشنامه است. روش پژوهش میدانی است. تحلیل دادههای گردآوری شده بهصورت آماری به انجام رسیده است. با بهرهگیری از امکانات آماری بستهی نرمافزاری گویشسنجی و نقشهنگاری RuG/L04 پراکندگی مناطق گویشی، توزیع تنوعات آوایی، واژگانی و نحویِ حوزهی پژوهش واکاوی شد. نتایج نشان داد که سه گروه گویشی عمدهی «لکی»، «لری» و «کُردی جنوبی» و مجموعاً شش زیرگروه گویشی در شمال استان ایلام وجود دارد. همچنین از تحلیل دادهها مشخص شد که یک گروه «مرز همگویی» برجسته، گونههای زبانی شمال استان ایلام را از هم متمایز میکند؛ مهمترین عناصر این گروه عبارتند از: دو تناوب برجستهی آوایی (تناوب همخوان /h/ و /x/، و تناوب /ᵻ/ و /jæ/)، هفت تناوب ساختواژی (شامل تلفظ واژههای بچه، پدربزرگ، دختر، تلفظ ضمیر مشترک «خودش»، تنوعات تلفظی حرف اضافهی «با/ همراه»، تنوعات تلفظی بن مضارع مصدر «خواستن»، پیشوند استمراری) و یک تناوب نحوی برجسته تحت عنوان (ارگتیو) میباشد.
گویشسنجی,تنوع گویشی,اطلس گویشی,تحلیل انبوهه,مرز همگویی
https://jokl.uok.ac.ir/article_61234.html
https://jokl.uok.ac.ir/article_61234_d5d22746406e6fe65bdda5ba0247cb34.pdf
پژوهشکدۀ کردستانشناسی دانشگاه کردستان
پژوهشنامه ادبیات کردی
2645-3657
2717-0039
5
1
2019
08
23
ڕهخنهی عهقڵی چهقبهستوو: خوێندنهوهیهکی هێرمینیۆتیکی بۆ شیعری مهحوی
135
158
FA
یادگار لهتیف جهمشیر
شارهزووری
پڕۆفسۆری زمان و وێژەی عەرەبی، زانکۆی سهلاحهدین، ئێڕاق
dr_yadgar@yahoo.com
قووڵی و ئاستفرهیی و ڕوانگهی ههمهچهشنه و بوارهێشتنهوه بۆ خوێنهر له تایبهتمهندییه ههره دیارهکانی شیعری مهحوین، که له ڕێیانهوه ههوڵی داوه دنیابینی خۆی نمایش بکات و بهگژلادانی فیکر و عهقڵی چەقبەستووی باودا بچێتهوه. سهرهڕای ژێرخانه عیرفانییهکهی، بهڵکوو به پێچهوانهوه تین و جوانبینی و ڕۆحباڵایی عیرفانی وهگهڕ خستووه بۆ سودگهیاندن به واقیعی ژیاو له ئاسته جیاوازهکانیدا. ئەم توێژینهوه له سێ بهشی سهرهکی پێکدێت: بهشی یهکهم تهرخان کراوه بۆ چهمکه دامهزرێنهرهکانی وهک «چهمکی عهقڵی چەقبەستوو» و «چهمکی هێرمینیۆتیکای ئهدهبی». بهشی دووهمیش کە ڕهخنهی عهقڵی باوی چەقبەستووە، له دوو تهوهر پێکهاتووه: یهکهمیان دهرکهوتهکانی عهقڵی چەقبەستووە، دووهمیانیش ههڵوهشاندنهوهی عهقڵی چەقبەستووە. ههرچی بهشی سێیهمیشه «ئاسۆی چاوهڕوانی و ڕوانگهی گهڕۆک» له دوو تهوهر پێکهاتووه؛ ئهوانیش «لادانی دهقی» و «دووریی ئێستاتیکایی»ن.
عهقڵی چەقبەستوو,ڕهخنه,هێرمینیۆتیکای ئهدهبی,مهحوی
https://jokl.uok.ac.ir/article_61227.html
https://jokl.uok.ac.ir/article_61227_4a75eedb35130b6de6048c8634435a23.pdf
پژوهشکدۀ کردستانشناسی دانشگاه کردستان
پژوهشنامه ادبیات کردی
2645-3657
2717-0039
5
1
2019
08
23
نووسینی پێوەریانەی فۆنێمە بڕگەییەکان
159
175
FA
محەمەد
مەحوی
استاد زبان و ادبیات کردی، دانشگاه سلیمانیه، کردستان عراق
hamasaeed2012@hotmail.com
نووسینی پێوەرییانەی فۆنێمە بڕگەییەکان<br /><br /><br />کورتە<br />توخمەکانی زاری کرمانجیی ناوەڕاستە تێئاخنراو و لکاوە کە بە شێوەیەکی سەرەکیی مۆڕفێمە ناسەربەخۆ و مۆڕفێمە لە وشەـچووەکانن، ئەوجا ئەوانەی وشە فرەـچەشنەکان لە دروستە جۆراوجۆرەکاندا. ئەمە و تێکەڵبوونی پێکهاتەکانی ڕێزمانەکەی هەبوونی ڕستەی بە وشە و فرێزی تەواوە و کرداری ئاڵۆز و پێکهاتووی ئاڵۆزی تری لە جۆری جیاواز مسۆگەر کردووە. لەگەڵ ئەوەیشدا ئەو دوو پێکهاتەیەی مۆڕفۆلۆژیی و سینتاکسی تێکەڵ بە یەکتر بوون، بنەما و ڕێساکان هێشتا هەر جیاوازیی لە دروستە، توخم و پێکهاتووەکانیاندا دەکەن. لەم جیاکارییە دایە کە ڕێسای دابەشبوونی تەواوکەرانە و ڕێسای هەمبەریی (بەرامبەر بەیەک وەستانەوە) تەحەکوم بە دەربڕینی فۆنێمەکان (بڕگەییەکانی سەرەوە و نابڕگەییە دەنگدار و کپەکان)ەوە دەکات. نووسینی ستاندارد فۆنێمییە، بەڵام دەرکردەی پێواژۆ فۆنۆلۆژییەکان و دیاردە فرەـچەشنەکانیش بۆ نووسین وەردەگیردرێن. لەبەر ئەم ڕاستیانە و هۆکاری تریشە، کە ئۆرسۆگرافیی ستانداری کوردی وێنەدانەوەی ڕێزمانەکەیەتی. واتا، ئەو کەسەی دەیەوێت بە ستانداردی کوردی بنووسێت، پێویستە لە مۆدێلی زمانەکەی بگات و شارەزای ڕێزمانەکەی بێت.<br /><br />وشه سهرهکییهکان: فۆنێم، مۆڕفێم، فرهچهشنی، نووسینی پێوەری
فۆنێم,مۆڕفێم,فرهچهشنی,نووسینی پێوەری
https://jokl.uok.ac.ir/article_61242.html
https://jokl.uok.ac.ir/article_61242_dd4727fadd65311f932a08efd35e38f0.pdf
پژوهشکدۀ کردستانشناسی دانشگاه کردستان
پژوهشنامه ادبیات کردی
2645-3657
2717-0039
5
1
2019
08
23
گەشتێکی قەسیدە هەمزییە عەرەبییەکەی نالی
177
187
FA
هادی
رێزوان
دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کردستان، ایران
hadirezwan@yahoo.com
ئەحمەدی کوڕی موحەممەدی حەزراوی کە هاوچەرخی نالی بووە، لە کتیبی <em>نزهة الفکر</em>دا باسی ئەوە دەکات کە «مەلا خزری ئەفەندی نالی کوردی»، لە ساڵی هەزار و دووسەد و هەشتا و بڕێکی کۆچیدا چووە بۆ مەککە و لەوێ نیشتەجێ بووه. هەروەها ئاماژە بەوە دەکات کە نالی لەو کاتەدا بە تەمەن بووە و پلەی زانیاریشی ئەوەندە بەرز بووە کە لە کۆڕی ئەمیری مەککەدا شانی داوە لە شانی زانایانی ئەو چەرخە. حەزراوی قەسیدەیێکی عەرەبی ١١٦ بەیتی لە نالی ئەهێنێت کە لە ستایشی ئەمیری مەککە عەبدوڵڵای کوڕی عەوندایە. بە تێفکرین و ڕامان لەم قەسیدەدا و هەروەها بەراوردکردنێکیشی لەگەل چەند شیعرێکی دیوانە کوردییەکەی نالیدا هەندێک زانیاری بەنرخمان لە بارەی ساڵانی کۆتایی ژیانی نالییەوە بۆ دەردەکەوێ؛ بەتایبەت کە ئێستا بە یارمەتیی چەند بەڵگەنامەی سەردەمی عوسمانی ئەزانین کە نالی کەی و لە کوێ مردووە. نووسەری ئەم باسە کە شەرۆڤەیێکی فارسیشی لەم قەسیدە کردووە، بۆ وەدەرخستنی چەند توێژێک لە دۆخی دەروونی و ژیانی غەریبانەی نالی، سەرنجێکی ئەم شیعرە دوور و درێژەی نالی ئەدات. هەر تەنها بە خوێندنەوەی ئەم پەسنەی نالیدا بۆمان دەر ئەکەوێت کە نالی ساتەوەختێک بۆ بەجێ هێشتنی مەککە دوودڵ بووە و ئەگەرچی دڵی کەڵکەڵەی شارەزوور و هەندێ شوێنی تریشی کردووە، بەڵام لە ئەنجامدا دڵی نەهاتووە وڵاتی حیجاز بەجێ بهێڵێت. هەرچەند کە دوایی تەنگیان پێ هەڵچنیوە و وەکوو لە دیوانە کوردییەکەشدا بۆمان دیاری ئەدات، مەککەی بەجێ هێشتووە و ئەستەمبوڵ گرساوەتەوە و هەر لەوێش کۆچی دوایی کردووە.
شیعری کلاسیک,نالی,هەمزییەی عەرەبی,مەککە
https://jokl.uok.ac.ir/article_61229.html
https://jokl.uok.ac.ir/article_61229_69261785a884f753ec254571d797df35.pdf
پژوهشکدۀ کردستانشناسی دانشگاه کردستان
پژوهشنامه ادبیات کردی
2645-3657
2717-0039
5
1
2019
08
23
ئاوڕدانەوەیەک لە بڕێک لە تایبەتمەندییە زمانییەکانی هەورامیی کرماشانی
189
205
FA
زانیار
نەقشبەندی
استادیار زبان و ادبیات کردی، دانشگاه کردستان، ایران
zaniar.naghshbandi@gmail.com
ئێحسان
میرەکی
پژوهشگر مستقل
ehsanmiraki@yahoo.com
بە گشتی زمانە جۆراوجۆرەکان لە تەواویی دنیادا لە ڕێگای هۆکارگەلی جیاوازەوە تووشی گۆڕان و ئاڵوگۆڕگەلێکی بەرچاو دەبن و هێدی هێدی جۆرگەلی زمانیی دیکە بەدی دێنن کە ئەگەرچی لە زۆرینەی کاتەکاندا ئاخێوەرانی ئەو زمانە لێی تێدەگەن بەڵام لە ئاستە جۆراوجۆرە زمانییەکاندا وەکوو واچی، وشەناسی و ڕستەناسیدا تایبەتمەندیگەلێکی جیاواز یان دژبهیهکیان هەیە. هەورامیش وەکوو دیالێکتێکی گۆرانی و یەکێک لە زمانگەلی ئێرانیی نوێ، لەم یاسایە بەدەر نییە. تا ئێستا چەشنگەلێکی جیاواز لەم دیالێکتە گۆرانییە لە ناوچەگەلێک وەکوو هەورامانی لهۆن (لە هەرێمە کوردنشینەکانی ئێران و عێراقدا)، هەورامانی تەخت، هەورامانی ژاوەرۆ و گوندی کەندۆڵە دۆزراوەتەوە و تا ڕادەیەک تایبەتمەندیگەلی ئەم جۆرە زمانیگەلە لە لێکۆڵینەوە بەردەستەکان لە مەڕ هەورامیدا، پێناسە و شی کراون. لەم وتارەدا دەمانەوێت بۆ یەکەم جار جۆرێکی نوێ لەم دیالێکتە لە ژێر ناوی هەورامیی کرماشانیدا بناسێنین و هەندێک لە تایبەتمەندییە زمانییەکانی تایبەت بەم جۆرەزمانییە هەڵبدەین و ڕوونیان بکەینەوە. باب و باپیرانی ئاخێوەرانی ئەم جۆرە تایبەتە لە هەورامی کە بە گشتی دانیشتووی کرماشانن، لە 1920ـەکانی زایینیدا بە هۆی هۆکارگەلی جیاجیای ئابووری، کۆمەڵایەتی و ڕامیاری لە شاری پاوەوە کۆچیان کردووە بۆ کرماشان. ئەو ئاڵوگۆڕانەی بە سەر دیالێکتی هەورامیی جیلی دووهەم و سێهەمی کۆچکردووەکاندا هاتوون، لە ئولگووگەلێکی وێکچوو پێڕەوی دەکەن که لە ڕاستیدا ڕێگای دیسانەوەناسینی دیالێکتەکەیان وەکوو چەشنێکی جوگرافیاییی نوێ لە هەورامی ساز دەکا. بڕێک لەم ئاڵوگۆڕانە کە لەم وتارەی بەردەستدا لە دووتۆی هەڵسەنگاندنێکی بەراوەردکارانە لەگەڵ شێوەئاخاوتنی پاوەیی دەخرێنە بەرچاو بریتیین لە: سڕێنەوەی /د/ی هەورامی لە هەندێک لە بەستێنگەلی واچی و وشەناسیی تایبەتدا، نەمانی تایبەتمەندییی ڕەگەز، گۆڕانی چۆنیەتیی دەربڕینی نموودی بەردەوام، گۆڕانی دۆخە سەلمێندراوەکان لە سەر دۆخنوێنی لە گەردانی ناودا، گۆڕانی ئولگووی هاوتهریبی ئێرگێتیڤ. هەروا کە هەندێک لە تایبەتمەندییەکانی ئەم جۆرە لە هەورامییە لە جۆرگەلی دیکە لە هەورامی وەکوو شێوەزاری کەندۆڵەییش دەبینرێت، هەوڵ دەدەین لە کۆتاییی ئەم وتارەدا ئولگوویەک لە ئاڵوگۆڕگەلی ئەگەری لە هەورامیدا بخەینە بەر دەست.
هەورامیی کرماشانی,ئاڵوگۆڕگەلی زمانی,ڕەگەز,دۆخنوێنی نابەرکاری,نموودی بەردەوام,ئولگووی هاوتهریبی ئێرگێتیڤ
https://jokl.uok.ac.ir/article_61228.html
https://jokl.uok.ac.ir/article_61228_772a156462a2f722dfdb0bd08a941b8e.pdf
پژوهشکدۀ کردستانشناسی دانشگاه کردستان
پژوهشنامه ادبیات کردی
2645-3657
2717-0039
5
1
2019
08
23
شێوەکانى نوستالیژیا لە شیعرەکانى پیرەمێرد و بەدر شاکر سەییاب دا
207
229
FA
حەسەن
سەرباز
دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کردستان، ایران
h.sarbaz@uok.ac.ir
سیوان
محمد طاهر بینانی
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان، ایران
saewan.mt@gmail.com
بارو دۆخی سیاسی و کۆمەڵایەتی لە عێراقدا بەجۆرێک بوو کە ئاڵۆزی تەواوى بەخۆیەوە دیتبوو، لە ساڵانى هەڵگیرسانى جەنگى جیهانى دووەم، عێراق بەگشتى بێبەش نەبوو لەو جەنگە و داگیرکارى بەریتانییەکان لە ساڵی 1941ى زایینى عێراقى داگیرکرد.<br />عەقلیەتى کۆن و تازە کێشمەکێشى زۆریان تیکەوتبوو، لە ڕووی ئەدەبیاتیشەوە هەمان کێشە دورست ببوو، ڕێبازى ئەدەبی تازە هاتبوە ناوەوە وەک رۆمانسیزم و ریالیزم و سمبولیزم و... هەموو ئەمانە بارودۆخێکى تازەیان لەسەر بارى دەروونی خەڵکى دروست کردبوو. " پیرەمێرد و سەییاب"یش لەو سەردەمەدا ژیاون، هەرچەندە نێوانى تەمەنیان زۆر بووە، بەڵام کاریگەرییەکە لەسەریان زۆر بووە، بۆ ئەوەى لەو بارودۆخە رزگاریان بێت و دەروونیان ئاسودە بکەن، لە ڕێگەى شیعرەکانیانەوە هەوڵی گەڕانەوەیان بۆ ڕابردوو داوە، باشترین ڕێگەش بۆ رزگار بوون لەو بارودۆخە شیعری نوستالیژی بووە.<br />کەواتە شیعری نوستالیژى دیاردەیەکى ئەدەبییە کە شاعیران پەنایان بۆ بردووە و کردویانەتە ویستگەیەک تابتوانن لە ژیانى هەنووکەییاندا رزگاریان بێت و بە گەڕانەوە بۆ ڕابردوویان لە رووى دەروونییەوە ئاسودەیی بەدەست بهێنن.<br />لێرەدا هەوڵمان داوە نوستالیژیا لە رووى مێژوویی و زاراوە و نوستالیژیا لە کۆن و تازەدا روون بکەینەوە و بە شێوازێکی بەراوردکارانە ئەم چەمکە لە شیعری پیرەمێرد و سەییاب دا شرۆڤە بکەین.
چەمک و زاراوەى نوستالیژیا,شێوەکانى نوستالیژیا,پیرەمێرد,سەییاب
https://jokl.uok.ac.ir/article_61226.html
https://jokl.uok.ac.ir/article_61226_52e8afd964b5e6067cca5c7f288dfbc2.pdf
پژوهشکدۀ کردستانشناسی دانشگاه کردستان
پژوهشنامه ادبیات کردی
2645-3657
2717-0039
5
1
2019
08
23
کێشهی مۆڕفیم و پۆلێنکردنی (توێژینهوهیهکی وشهسازییه)
231
259
FA
ڕێژنه
ئیسماعیل عهزیز
استاد زبان و ادبیات کردی، دانشگاه صلاح الدین، اربیل عراق
rezhna.safi@gmail.com
عبدالله
حسین رسول
مربی زبان و ادبیات کردی، دانشگاه صلاحالدین، اربیل عراق
abdulla.raswl@su.edu.krd
کشف تکواژ به وسیلهی دانشمند آمریکایی، بلومفیلد، جنبش تازهای را در پژوهشهای مربوط به ساختواژه ایجاد کرد و زمینههای پیدایش شاخهی تازهای را از مورفولوژی و فراموشی شاخههای ریشهشناسی لغات (اتیمولوژی) و واژهشناسی (لکسیکولوژی) را به وجود آورد؛ افزون بر این امیدها را در دل زبانشناسان زنده ساخت که معیاری برای معنا کشف شده است که مشکلات واژه را حل میکند. اما اگر به دقت به مسألهی تکواژ، تعریف، ساختار و طبقهبندی-های تکواژ توجه کنیم، کمبودهای زیادی به چشم میآید و با تکیه بر دستور زبان سنتی (Traditional Grammar) زبانشناسی را دچار چندین اشتباه کرده است. همین امر باعث شده است که بیشتر به جنبهی ظاهری و مشکلات در صدای تکواژ اهمیت داده شود و محتوا و جنبهی معنایی آن فراموش گردد. این پژوهش چگونگی پیدایش مسألهی تکواژ را مورد بحث و بررسی قرار میدهد. همچنین تلاشهایی را که برای طبقهبندی انواع و اصلاح آنها صورت گرفته، همراه با مشکلاتی که در ساختار تکواژ وجود دارد و به دنبال آن، مطابقت و تفکیک تکواژ، واژه و اقسام حروف را مورد بررسی قرار میدهد.
مورفیم,طبقهبندی,واژهسازی,زبانشناسی
https://jokl.uok.ac.ir/article_61236.html
https://jokl.uok.ac.ir/article_61236_a104f8fe77097b60c0d3bed0b340d5dc.pdf