%0 Journal Article %T واکاوی بسترهای فرهنگی و اجتماعی در گذار از نقد ادبی سنتی به نوین در ادبیات کردی در اواسط و اواخر سده بیستم %J پژوهشنامه ادبیات کردی %I پژوهشکدۀ کردستان‌شناسی دانشگاه کردستان %Z 2645-3657 %A رحمانی, شلیر %D 2022 %\ 08/23/2022 %V 8 %N 1 %P 81-99 %! واکاوی بسترهای فرهنگی و اجتماعی در گذار از نقد ادبی سنتی به نوین در ادبیات کردی در اواسط و اواخر سده بیستم %K ادبیات کُرد81ی %K نقد ادبی %K نقد روزنامه‌ای %K نقد سنتی %K نقد نوین %R 10.34785/J013.2022.005 %X نقد ادبی به معنی امروزی آن دانش و شاخه‌ای نوینی در ادبیات است که از بارقه­های آن تا رسیدن به مرحله‌ی شکوفایی و نقد بر پایه‌ی مبانی نظری، مسیری طولانی را طی کرده، و عوامل مختلفی در رسیدن به مرحله کنونی آن دخیل بوده‌اند. نقد ادبی از آبشخورهای آن که بیشتر نقد ضمن شعر و ناظر بر تحسین و تفاخر بوده تا دوره‌ی رونق، عوامل جانبی زیادی در رونق آن ایفای نقش کرده‌اند که نادیده گرفتن آنها سبب می‌شود سیمای کلی جریان نقد درست ترسیم نشود. این عوامل عبارتند از: نقش مجلات و روزنامه­ها، انتشارات و چاپخانه‌ها، نو شدن جریان شعر، توسعه گفتمان آکادمیک و گسترش انجمن‌های علمی، شاعران منتقد و نهضت‌های ادبی که هر کدام در ترسیم سیمای کلی نقد نقش مهمی داشته‌اند. این پژوهش با تحقیق در انواع آثار ادبی و در نظر گرفتن نقش هر کدام از جریان‌های فرهنگی و اجتماعی، عوامل تأثیرگذار در پیشرفت نقد ادبی را مشخص کرده است. در نتیجه‌ی تأثیر این عوامل راه ورود مباحث و نقدهای نو و مبانی نظری به نقد ادبی در ادبیات کُردی باز شد. مقاله‌ی‌ حاضر بر آن است مهمترین عوامل فرهنگی و اجتماعی در ظهور نقد ادبی نوین به زبان کُردی (میانه) در دو مقطع تاریخی اواسط و اواخر سده‌ی بیست را مورد بررسی قرار دهد. تفاوت پژوهش حاضر با پژوهش‌های پیشین مربوط به در نظر گرفتن سیمای کلی نقد و بررسی عوامل مؤثر در تغییر نقد سنتی به نقد نوین در ادبیات کُردی است. %U https://jokl.uok.ac.ir/article_62384_7b47357589ffb51e5851fd19f2918c77.pdf