مقایسه سبک‌شناختی مراثی احمدبگ کوماسی و مولوی کرد در سوگ همسرانشان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی دانشگاه کردستان شهر سنندج

چکیده

مرثیه و شعر اندوه همواره یکی از رایج‌ترین انواع ادبی و شعری بوده است. مرثیه ممکن است در انواع قالب‌ها سروده شود. در ادب فارسی و عربی قالب غالب مرثیه، قصیده است. در ادب کردی مرثیه‌سرایان بیشتر از قالب مثنوی بهره جسته‌اند. احمد بگ کوماسی و مولوی کرد دو شاعر بزرگ ادب کردی به شمار می‌آیند که پیوند عمیق فکری و عاطفی به یکدیگر داشته از نظر سبک شعری و اندیشه اجتماعی ارتباط در میان این شاعر قابل توجه است. از جمله اشتراکات احمد بگ و مولوی در مرثیه‌هایی است که این دو شاعر در سوگ همسرانشان سروده‌اند. در پژوهش حاضر بر‌آنیم با بررسی کارکردهای بلاغی، موسیقایی، زبانی و فکری سوگ‌سروده‌های دو شاعر بر اساس سبک‌شناسی سه سطحی سنتی نقاط اشتراک و تفاوت‌های موجود در سبک دو شاعر را در سطوح متفاوت بررسی کرده نشان دهیم اولاً پیوند فکری و زبانی میان احمد بگ و مولوی در مرثیه‌ها قابل واکاوی است، ثانیاً هر دو شاعر از منظر ادبی و بلاغی از تکلف و تصنع دوری جسته به اقتضای نوع شعر که مرثیه است زبان بیان ساده و بی‌تکلف است، ثالثاً برخلاف ادب عربی و فارسی، قالب مرثیه در ادب کرد غالبا مثنوی و فاقد وزن عروضی و با وزن هجایی است که هر مصراع شامل ده هجا است، رابعاً به فراخور کارکرد شعری، مرثیه‌های دو شاعر از زیباترین و تأثیرگذارترین اشعار این شاعران به شمار آمده شکوه از روزگار و بیان نیکی‌های شخص مرده از مضامین اصلی مرثیه‌های این دو شاعر است. خامساً برخلاف مراثی برخی اقوام ایرانی در مرثیه این دو شاعر زنان نیز حضور دارند که در نوع خود قابل توجه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The comparative stylistic comparison between Ahmadbagh Komasi and moulavi Kurd in the mourn of their husbands

نویسنده [English]

  • Mansour Rahimi
Persian Language and Literature Department, Faculty of Literature and Foreign Languages, Kurdistan University of Sanandaj
چکیده [English]

The elegy poem may be written in a variety of formats. In Arabic and Persian literature, the most dominant form of elegy poetry is the ode. In the Kurdish literary language, the Poets used Masnavi's template more. Ahmad Bag Kumasi and Mowlavi Kurd are two great poetry writers who have deep and emotional links with each other. In terms of poetry style and social thought, the relationship between these two poets is remarkable. In the present study, we examine the rhetorical, musical, linguistic and intellectual functions of the poets' based on the traditional three-level Stylistics study and we will illustrate the points of sharing and differences in the style of the two poets at different levels. we showed Firstly, the intellectual and linguistic link between Ahmad Beg and Molavi is visible. Secondly, both poets have been avoiding linguistic and rhetorical criticism. Third, unlike Arabic and Persian literature, the elegy poem’s format of Kurdish literature is often Masnavi and lacks traditional order. Fourth, the elegy poems of these poets are most beautiful and influential poets. The glory of the times and the expression of the goodness of the dead person is one of the main themes of these two poets' Poem themes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "elegy"
  • "Molavi"
  • "Ahmad Bag Kumasi "
  • "Stylistics"
 
منابع
آبدانان مهدی زاده، محمود و مجتبی بهروزی (۱۳۸۶). شکل گیری مرئیه در عصر جاهلی و آغاز دوره اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، شماره ۲۰۱، صص ۱۸۰- ۱۶۱.
ابن منظور (۱۹۸۸)، لسان العرب، بیروت: دار احیاء التراث العربی
احمدی، جمال (۱۳۹۱). بررسی مسألهی جبر و اختیار در آثار تعلیمی مولوی کرد، تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادب فارسی، - شماره ۱۳ علمی پژوهشی، صص ۱۵۸- ۱۳۷
الفراهیدی، عبدالرحمن بن احمد (۱۹۸۵). کتاب العین، ج۸، تحقیق: الدکتور مهدی المخزومی و ادلکتور ابراهیم السامرایی، بغداد: دارالحریه للطباعه
اونامونو، میگل، د (۱۳۸۳). درد جاودانگی (سرشت سوگنامه ی زندگی). ترجمه ی بهاء الدین خرمشاهی، چاپ ششم، تهران: ناهید
بهار، محمد تقی (۱۳۴۶)، سبک شناسی، تهران: انتشارات امیر کبیر
در پر، مریم (۱۳۹۳)، سبک شناسی لایه ای: توصیف و تبین بافتمند سبک نامه ی شماره ی ۱ غزالی در دو لایه ی واژگان و بلاغت، ادب پژوهی، شماره ۲۷، صص ۱۳۶ - ۱۱۵.
رمضانی، ربابسة و وسیم مهدوی (۱۳۹۳)، تطبیق بین المدائح النبویة عمل الشعراء الأکراد الإیرانیین المعاصرین والبردة، دراسات الأدب المعاصر، السنة السادسة - العدد ۲۱، صص ۱۰۱-۱۱۸
زرین کوب، عبد الحسین (۱۳۸). شعر بی دروغ شعر بی نقاب، چاپ دهم، تهران: علمی
سعیدیان، عبدالحسین (۱۳۸۸). دایره المعارف بزرگ نو، جلد 6، چاپ سوم، تهران: آرام علم و زندگی
شرطونی، سعید (۱۹۹۲). اقرب الموارد، چاپ دوم، بیروت: دار الکتب الیومیه.
شمیسا، سیروس (۱۳۸۱). انواع ادبی، تهران: دانشگاه پیام نور
شمیسا، سیروس (۱۳۷۳). گلیات سبک شناسی، تهران: انتشارات فردوسی،
صفی زاده، صدیق (۱۳۴۷). مولوی کرد، ارمغان، دوره سی و هفتم، شماره ۵ و ۶، صفحه ۳۰۹.
کوماسی، احمدسگ (۱۳۸۹)، دیوانی خالوی کوماسی، تصحیح و گردآوری