نقد و بررسی ملمع های کردی-پارسی از جهت ساختار و پیوند معنایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی

2 دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

3 دانش آموخته رشته زبان و ادبیات فارسی

چکیده

شاعران کردی گوی همواره نظری ویژه به غزلیات حافظ داشته‌اند. به تضمین گرفتن اشعار حافظ در غزلیات کردی با توجه به دو زبانه شدن غزل، نوعی صنعت با عنوان«تضمین ملمع گونه» ایجاد کرده است. این پژوهش پس از تعریف ملمع و انواع آن، به بررسی و تحلیل ملمع‌های کردی‌ـ‌پارسی ذیل صنعت مذبور و جایگاه آنها در شعر کردی می‌پردازد. روشن می‌گردد که مهارت شاعران کردی گوی در این نوع ملمع جهت ایجاد پیوند معنایی بین دو مصرع و حفظ ساختار غزل، متفاوت است. در این راستا ده غزل سروده‌ی ده تن از شاعران کرد گزینش شده‌است که از این میان ملمع‌های چهار شاعر نخست، از یک غزل مشابه از دیوان حافظ تضمین گرفته‌اند؛ از اینروی جهت بررسی در مقام قیاس مناسب هستند. از اشعار دیگر شعرا، ملمع‌هایی که هرکدام از یک غزل متفاوت تضمین گرفته‌‌اند، بیان شده است. در این پژوهش ابتد به ذکر مختصری از احوال شاعر کردی‌گوی پرداخته شده، سپس، ملمع آن شاعر به همراه معنای مصرع‌های کردی ذکر شده که جهت بررسی ساختار و معنا و پیوند مصرع کردی و پارسی مورد تحلیل قرار گرفته‌است. لهجه‌های به کار رفته در ابیات کردی متفاوت است و شامل کردی کرمانشاهی، سورانی و هورامی و کلهری می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criticism and Review of Kurdish_ Persian Molama poem For the structure and semantic concept

نویسندگان [English]

  • Elyas Noorei 1
  • najime azadi 2
  • saeed ahmadi 3
1 Razi university
2 oloom tahghighat
3 danesh amookhte adabiat farsi
چکیده [English]

Kurdish poets have always had a special comment on Hafez's sonnets.
Getting guarantee Hafez's lyrics in Kurdish sonnets regarding to becoming bilingual the sonnets has created a kind of industry called species -allusion surety. This research after the difinition of allusion and its variants ,carries out the analysis and the review of the persian- kurdish allusion the following mentioned industry and their place in Kurdish poetry. It turns out that the skill of Kurdish poets in this type of allusion to create a semantic link between the two hoops and preserving the sonnets structure is different.
In this regard, ten sonnets from ten Kurdish poets have been selected;among,these are allusion of first four poets have been guaranteed from a similar sermon from Hafez Divan(poetical).Therefore. they are suitable for comparison place .From poems of other poets,the allusion that each has guaranteed from a different lyric ,are expressed.
In this research, we first mentioned a brief description the states of Kurdish poet; then
the allusion of that poet along with the meaning of Kurdish hoops is mentioned that for review the structure ,meaning and linkage Kurdish -parsi hoops have been analyzed. The dialects used in kurdish literature are different and includes kurdish ,kermanshahi , sorani , Horami and Kalhori.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Allusion
  • Surety
  • kurdish poetry
  • hafez
  • Semantic linkage
نقد و بررسی ملمع های کردی-پارسی از جهت ساختار و پیوند معنایی
 
منابع
احمدی، سعید (۱۳۹۵). تجلی اشعار حافظ در ادبیات گردی. تهران: نشر سخنوران.
افندی سودی، محمد (۱۳۴۷). شرح سودی بر حافظ. ترجمه ی عصمت ستارزاده، زنجان: مهرآیین.
امینی، محمد رشید (۲۰۱۲ م). که شکولی هه ورامان. اربیل: انتشارات آکادمی کرد، هولیر.
پارسا، احمد (۱۳۸۸). تأثیر پذیری شاعران کرد ایران و عراق از حافظ شیرازی. تهران: مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن.
جمشیدی، رضا (۱۳۸۹). یی داوان هه ساره (یک دامن ستاره). تهران: ناشر مؤلف.
حافظ شیرازی، شمس الدین محمد (۱۳۷۷). دیوان غزلیات حافظ. چاپ بیست و دوم، تهران: انتشارات صفی علیشاه. حقیقی، عباس (۱۳۶۷)، دیوان حقیقی. ارومیه: انتشارات صلاح الدین ایوبی.
خبازها، رضا (۱۳۹۱). بررسی تطبیقی غزلهای ملمع جامی با غزلهای ملمع سعدی و حافظ ». (فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی بهار ادب)، دوره ششم، (۱۹) :۱۶۹-۱۴۹.
دانش پژوه، منوچهر (۱۳۸۲). «ملمعات و مثلثات یا اشعار دوزبانه و سه زبانه». متن پژوهی ادبی، دوره 7، شماره ۱۷: ۴۶- ۳۰.
دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۷). لغت نامه. چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
رستگار فسایی، منصور (۱۳۸۰). انواع شعر فارسی شیراز: نوید شیراز.
ساحیب قه­ران، سالم (۲۰۱۲). به شیک له دیوانی سالم. کاروان عوسمان خه یات. سلیمانیه: چاپخانه ی چوارچرا
شیخ احمدی، سیداسعد (۱۳۷۸). نگاهی به ملمع های شاعران سده ی ششم و تأثیر این اشعار در ملمع های شاعران سبک عراقی. مجموعه مقالات همایش سالانه ی زبان و ادبیات فارسی (همایش پنجم)، گردآوری و تدوین محمد سرور مولایی، تهران: دانشگاه هرمزگان: ۸۲-۷۵.
شیخ احمدی، سید اسعد (۱۳۹۴). «تطبیق ادبیات کردی با ادبیات فارسی درزمینه ی عروض و وزن شعر». پژوهشنامهی ادبیات گردی، مقاله 1، دورهی1 : 16 – 1.
عبدالرحمن بیگ صاحبقران (۱۳۹۵). دیوان سالم، مصحح: صدیق صالح، تهران: انتشارات آریو حان.
قانع، برهان (۱۳۹۰). دیوانی قانع، چاپ ششم، تهران: نشر پانیذ.
کاردو خسی، محمد امین (۱۹۸۲م). دیوانی کاردوخی، چاپ دوم، سلیمانیه : انتشارات سه رکه وتن.
کمندی، عباس (۱۳۹۳ش). هه وارگه ی هاوار. کردستان: نشر علمی کالج.
معین، محمد (۱۳۸۳)، فرهنگ فارسی ، چاپ چهارم، تهران: انتشارات معین.
همایی، جلال الدین (۱۳۷۰). فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: نشر هما.
وطواط، رشیدالدین (۱۳۶۲)، حدائق السحر فی دقائق الشعر، تصحیح عباس اقبال، تهران: طهوری.