ئیدیۆم لە وەرگێڕاندا: هەڵسەنگاندنی بەراوردکارانەی سێ وەرگێڕانی فارسی حەسار و سەگەکانی باوکم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای ترجمه، دانشگاه علامه طباطبایی تهران

2 کارشناسی زبان و ادبیات کردی، دانشگاه کردستان

چکیده

ئیدیۆمەکان بەشیک لە سامانی هەر زمانێک بە‌ئەژمار دێن و نووسەری دەقی ئەدبی بە مەبەستی خۆلادان لە شێوازی ڕاستەوخۆی خۆدەربڕین، ڕازاندنەوەی نووسراوە و هەروەها نواندنی هێزی قەڵەم، زۆربەری کات لە ئێدیۆم کەڵک‌-وەردەگرێت و شێوازێکی تایبەت بە بەرهەمەکەی دەدات. ئەمەش وەرگێڕ تووشی ململانی و بەربەرەکانییەکی قورس دەکات؛ لەبەر ئەوەی هەر ئیدیۆمێک جگە لە مانای سەرەکی، داگری وێنە و کردارێکی جیاوازە کە زۆربەری کات تەنیا تایبەت بە زمانی سەرچاوەیە و لە زمانی مەبەستدا هاوتایەکی تەواوی بۆ نییە. کەوابوو، وەرگێڕ دەبێت لە لایەکەوە، بتوانێت ئیدیۆمەکان لە دەقی سەرچاوەدا دەستنیشان بکات و لە مانای مەجازی و کرداریان تێبگات و لە لایەکی دیکەشەوە، لە زمانی مەبەستدا هاوتایەکی نزیک بە هەمان وێنە و کردارەوە بۆیان دابین بکات. ڕۆمانی حەسار و سەگەکانی باوکم، بەرهەمی شێرزاد حەسەن، یەکێک لەو بەرهەمانەی ئەدەب و وێژەی کوردییە کە تەژییە لە ئیدیۆم. ئەم بەرهەمە تاکوو ئێستا سێ جار لە لایەن کەیخۆسرەوی، هەڵەبجەیی و کەریم موجاوێرەوە بۆ سەر زمانی فارسی وەرگێڕدراوە. لەم لێکۆڵینەوەدا، دەقی سەرەکی رۆمانەکە لەگەڵ وەرگێڕانەکانی بەراورد دەکرێت و ستراتێژییەکانی گوێستنەوەی ئیدیۆمەکانی ‌زمانی کوردی بە پێی بیرۆکەی بەیکر (٢٠١٨) دەخرێنە بەر ڕەخنە و هەڵسەنگاندن. لە ئەنجامدا دەرکەوت، کە وەرگێڕەکان جگە لە یەک ستراتێژی، لەو پێنج ستراتێژیەکەی پۆلێنبەندی بەیکر کەڵکیان وەرگرتووە. هەروەها ستراتێژیەکی نوێ، واتا جێبەجێ‌‌کردنی ئیدیۆم لەگەڵ ئیدیۆمێکی جیاواز و ناهاوتا لە وەرگێڕانەکاندا بە کارهێندرابوو کە لەناو پۆلێنبەندییەکەدا داندرا. فرەپاتترین ستراتێژی لە جەستەی لێکۆڵینەکەدا، ستراتێژی شی‌کردنەوەی واتای مەجازی ئیدیۆمەکان بە زمانێکی ڕاستەقینە بوو کە دەبووە هۆی گۆڕانکاری لە دەقی وەرگێڕدراودا. وەرگێڕانی هەڵەبجەیی و کەریم‌موجاوێر لە بەراورد لەگەڵ وەرگێڕانەکەی کەیخوسرەوی‌دا لە سێ ستراتێژی یەکەم زۆرتر کەڵکیان وەرگرتووە و هەر بەم بۆنەوە ڕێژەی گۆڕانکاری لە ئیدیۆمەکاندا لە ئاستێکی خوارتردایە.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Idioms in Translation: A Comparative Analysis of Three Persian Translations of The Yard and the Dogs of My Father

نویسندگان [English]

  • Serveh Menbari 1
  • Shahin Heidari 2
1 PhD Candidate in English Translation Studies, Allameh Tabatabai University, Tehran
2 B.A. in Kurdish Language and Literature, University of Kurdistan
چکیده [English]

Idioms form a significant part of a language. Using idioms in their works, literary writers try to avoid the direct style of writing, increase the influence of their texts and manifest their writing abilities and skills; Doing this, they create a specific style of writing in their works which is usually demanding and challenging for translators. According to the fact that, idioms comprise of a figurative meaning as well as a specific image and function in a language, it is not usually easy to find their exact equivalents in other languages. Translators are expected, on the one hand, to be able to recognize and understand idioms in the source text, and, to be able to find appropriate and acceptable equivalent for them in the target language, on the other hand. The Yard and the Dogs of My Father, a Kurdish novelette written by Sherzad Hasan, the well-known Kurdish novelist, is a rich example of using idioms in narrating a literary fiction. It has been translated into Persian three times so far. Applying Baker (2018) classification of strategies for translating idioms, the present study, analyzed the Kurdish text and its three Persian translations by Keikhosrawi. Halabjai and Karim Mojawer. The results of the study indicated that the transletors have applied all the six strategies, except the fifth one. Translating idioms by paraphrasing them was the most frequent strategy in the corpus of the present study. It was also indicated that Baker’s first three strategies were more frequentluy used in Halabjai and Karim Mojawer’s translations, in comparison with Keikhosrawi’s translation, and as a result those translations were closer to the source text regarding the translation of idioms.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Idioms
  • Translation strategy
  • Equivalent
  • Baker (2018)
  • The Yard and the Dogs of My Father
سه رچاوه کان
کوردی
ئوستینوف، میشل (۲۰۱۷). وه رگیران تیوریه کانی وه رگیران، پروسه ی وه رگیران. فه رشید شه ریفی. سلیمانی: ده زگای چاپ و په خشی سه رده م
به رزنجی، ئازاد (۲۰۱۲). وه رگیران له گفتوگودا. سلیمانی: سه رده م .
حه سه ن، شیرزاد (۱۳۹۶). حدسار و سه گه کانی باوکم. که ره ج: مانگ.
عوسمان مسته فا عه للاف، په ر وین (۲۰۰۹). واتا و وه رگیران: لیکولینه وه یه کی واتاسازیه. هه ولیر: موکریانی.
قازی، ئه حمه د (۱۳۹۵)، زاراوه ی زمانی کوردی. سه قز: گوتار.
کانه بی شه ریف، عه بدولوه هاب (۲۰۰۵). فه رهه نگی ئیدیوم له زمانی کوردیدا. سلیمانی: روون.
مه حموود عه لی، جه لال (۲۰۰۱). ئیدیوم له زمانی کوردیدا. به رگی دووه م. سلیمانی: ده زگای چاپ و په خشی سه ردهم.
مه حوی، محه مه د (۲۰۱۰). وه رگیران و میتود. سلیمانی: گه نج.
 مه ردوخ روحانی، ماجد (۱۳۹۷). فه رهه نگی زانستگای کوردستان. به رگی چوارهم. سنه زانستگای کوردستان،.
مه لا ئیسمایل حه سه ن، شه وکه ت (۲۰۰۹). په ندی پیشینیان و هه ندی زاراوه ی کوردی - ئینگلیزی. سلیمانی: ده زگای چاپ و په خشی سه رده م.
 فارسی
خزاعی فر، علی (۱۳۹۳). ترجمه متون ادبی. تهران: سمت، چاپ یازدهم.
--- (۱۳۹۶). حصار و سگ های پدرم. رضا کریم مجاور. تهران: افراز، چاپ دوم.
--- (۱۳۸۳). حصار و سگ های پدرم. مریوان حلبچه ایی. تهران: چشمه.
--- (۱۳۹۶). حصار و سگ های پدرم. عبدالله کیخسروی. تهران: فرهنگ بوستان.
فرحزاد، فرزانه (۱۳۹۶). فرهنگ جامع مطالعات ترجمه . تهران: نشر علمی.
 ئینگلیزی
Baker, M. (2018). In Other Words: A Coursebook on Translation. (3rd ed.).
London and New York: Routledge.
Glucksberg, S. (2001). Understanding Figurative Language: from metaphors to
idioms. Oxford and New York: Oxford Universty Press.
House, J. (2018). Translation: The Basics. London and New York: Routledge.