نالی و نقد شعر و شاعری خود

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگر مستقل

چکیده

اظهاراتی که یک شاعر دربارۀ شعر خود بیان کرده است، می‌تواند یکی از بهترین راه‌ها برای شناخت شعر او و تشخیص ویژگی‌های سبکی آن باشد. چنین کاری که به نوعی در حوزۀ نقد و نظر قرار می‌گیرد، در بین بیشتر شاعران کلاسیک متداول بود و در لابه‌لای شعرهایشان به بیان امتیازهای شعر خود می‌پرداختند. نالی نیز در بیت‌های متعددی دربارۀ چگونگیِ شعر خود نظراتی بیان کرده و صفات و ویژگی‌هایی را به آن نسبت داده است که می‌تواند در ارزیابیِ کُلّی از شعر او سودمند و راهگشا باشد. صفاتی که نالی برای شعر خود قائل شده است، هر دو جنبۀ صورت و معنا را شامل می‌شود. مهمترین ویژگی‌هایی که در جنبۀ صورت برای شعر خود بیان کرده، عبارت است از: لطافت و نزاکت، بی‌رنگی، ایجاز و معناآرایی. در جنبۀ معنایی نیز به مقوله‌هایی همچون معانی متعالی و حکمت‌گویی در شعر خود اشاره کرده است. برآیند این جُستار نشان می‌دهد که نالی تعالیِ هر دو جنبۀ صورت و معنا را برای شعر خوب لازم و ضروری دانسته است و شعر خود را در این دو جنبه ستوده و آن را نمونه‌ای از تکامل صورت و معنا خوانده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Nali and the Self-Criticism of His Poetry

نویسنده [English]

  • farhad mohammadi
PhD in Persian Language and Literature, Independent Scholar
چکیده [English]

The expressions that a poet has stated about the poetry of himself can be one of the best ways to grasp his poetry and to distinguish its stylistic features from other poets. This sort of treatment, which is a mode of criticism, was common among classical poets, particularly when they have mentioned the prominences of their own poetry. Nali, like other great poets, has stated the quality of his own poetry in several verses and has attributed some features to it. His statements are illuminating in providing a better understanding of his poetry. The qualities that he has maintained contain both formal and contextual aspects. The most significant features he has expressed for the form of his poetry consist of “euphony,” “laconism” and “dressing up the meaning.” Nali, for contextual aspect of his poems, pointed to the sublime meanings and wisdoms. The results illustrates that Nali argues the necessity of both form and content for a good poem. In this regard, he has praised his own poetry and declared it as an instance for evolution of form and content.

کلیدواژه‌ها [English]

  • criticism
  • form
  • Content
  • poetry
  • Nali
منابع
حافظ، شمس الدین محمد (۱۳۸۲). دیوان حافظ. به کوشش خلیل خطیب رهبر. تهران: صفی علیشاه، چاپ سی و چهارم
داد، سیما (۱۳۸۵). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید، چاپ سوم.
زرقانی، سید مهدی (۱۳۹۱). بوطیقای کلاسیک (بررسی تحلیلی به انتقادی نظریه ی شعر در منابع فلسفی). تهران: سخن. چاپ اول.
زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۷۳). نقد ادبی. تهران: امیرکبیر، چاپ پنجم.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (۱۳۹۱). رستاخیز کلمات. تهران: سخن، چاپ سوم.
- (۱۳۶۸). موسیقی شعر. تهران: آگاه.
عسکری، ابوهلال حسن بن عبدالله بن سهل (۱۳۷۲). صناعتی النظم و النثر. ترجمه ی محمد جواد نصیری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
قیس رازی، شمس الدین محمد (۱۳۸۸). المعجم فی معاییر اشعار العجم. تصحیح محمد قزوینی (تصحیح مجدد سیروس شمیسا). تهران: نشر علم، چاپ اول.
نظامی عروضی سمرقندی، احمد بن عمر بن على (۱۳۸۸). چهار مقاله. تصحیح علامه محمد قزوینی. به کوشش مهدخت معین. تهران: صدای معاصر، چاپ اول.
سه ججادی، عه لاته ددین (۱۳۹۶). نرخ شناسی (لیکولینه وه و روخنه ی ئه ده بی). سنه: کوردستان، چاپ شش. نالی،
مه لا خدر ئه حمه دی شاویسی میکایه لی. (۱۳۸۸). دیوانی نالی. لیکولینه و و لیکدانه وه موحه مهدی مه لا که ریم. پیداچوونه وه ی مه لا عه بدولکه ریمی موده ررس و فاتیح عه بدولکه ریم. تهران: آنا۔