Literary Tradition and Artistic Creativity in Classical Kurdish Poetry with Reference to Middle and Northern Kurdish Poetry

Document Type : Original Article

Author

Assistant professor of Kurdish language and literature and faculty member of Kurdistan Studies Institute, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran

10.34785/J013.2022.011

Abstract

Classical Kurdish poetry has such a high level and coherent structure in terms of poetic images, subjects, concepts, words and terms that, one can argue, it would not have been rich without a background. There should have been a familiarity at work with the experiences that have emerged at such a level. From the point of view of intertextual theory, it can be demonstrated that a poetic background has played a role in the creation of visual, semantic, and structural layers of classical Kurdish poetry. Of all the possibilities that researchers may pay attention to, it can be demonstrated on the basis of in-text and out-of-text cues that the poetic background of Kurdish classical poetry goes back to classical Persian poetry. Many poetic motifs and images from the literary traditions of Persian classical poetry have entered Kurdish classical poetry. Although this can be observed in all three branches of classical Kurdish poetry, it is less common in Gorani poetry than in Middle and Northern Kurdish poetry. This study examines how classical Kurdish poets benefit from the literary traditions of Persian poetry to reveal that in what poetic subjects are the literary traditions mostly reflected and to what extent the level of creativity of Kurdish poets has been. The result of the research indicates that the reflection of literary traditions can be seen more in lyrical and mystical poetry, and Kurdish poets have tried to create creativity and innovation within these traditions. New theming and localization of images and poetic themes are the most prominent techniques that Kurdish poets have shown creativity in literary traditions.

Keywords

References

کوردی:
بێسارانی، مەلا مستەفا. (١٣٧٥). دیوانی بێسارانی. لێکۆڵینەوە و لێکدانەوەی حەکیم مەلا ساڵح. سنە: گۆران.
پارسا، سەید ئەحمەد. (١٣٩٧). ڕوونبێژی لە ئەدەبی کوردیدا. سنە: نالی.
جزیری، مەلا ئەحمەد کوڕی محەمەد. (١٣٩٣). دیوانی مەلای جزیری. شەرحی هەژار. پێداچوونەوەی ماجد مەردۆخ ڕۆحانی. تاران: پەخشانگای پانیز.
خانی، ئەحمەد. (٢٠٠٥). مەم و زین. بەرهەڤکرن: تەحسین ئیبراهیم دۆسکی. هەولێر: چاپخانا وەزارەتا پەروەردێ.
ڕەنجووری، عومەر زەنگەنە. (١٩٨٣). دیوانی شیعر. لێکۆڵینەوەی محەمەد عەلی قەرەداغی. بەغا: ئافاقی غەربییە.
سالم، عەبدولڕەحمان بەگی ساحێبقران. (٢٠١٥). دیوانی سالم (دوو بەرگی). ساغکردنەوە و لێکدانەوە: مەلا عەبدولکەریمی مودەڕڕس، فاتیح مەلا عەبدولکەریم و محەمەدی مەلا کەریم. سلێمانی: بنکەی ژین.
سەجادی، بەختیار. (١٣٩٥).«شێوازناسیی وێژەی گۆرانی: تایبەتمەندییە سەرەکییەکان». پژوهشنامە ادبیات کردی. سال دوم، شمارە ٢. صص: ١٢٥-١٤٨.
ــــــــــــ (١٣٨٩). «مێژوونووسی ئەدەبی لە ئەدەبی کوردیدا». کۆمەڵە وتاری یەکەمین کۆڕی نێونەتەوەیی ئەدەبی کوردی. زانستگای کوردستان.
سەیدی، محەمەد سلێمان. (١٩٧١). دیوانی سەیدی. کۆکردنەوە و شیکردنەوەی محەمەد ئەمین کاردۆخی. سلێمانی: کامەرانی.
کاکەی فەلاح، حەمە حەمەئەمین قادر. (١٣٩٧). کاروانی شیعری نوێی کوردی. سنە: بڵاوکردنەوەی کوردستان.
مەحموودزادە، ڕەهبەر. (١٣٩٩). ئافاقی شیعری نالی. سنە: مادیار.
مەحوی، مەلا موحەممەدی کوڕی مەلا عوسمانی باڵخی. (١٣٨٩). دیوانی مەحوی. لێکۆڵینەوە و لێکدانەوەی مەلا عەبدولکەریمی مودەڕڕیس و موحەمەدی مەلا کەریم. چاپی شەشەم. سنە: بڵاوکردنەوەی کوردستان.
مەولەوی، عەبدوڕڕەحیمی کوڕی مەلا سەعید. (١٣٩٧). دیوانی مەولەوی. لێکۆڵینەوە و لێکدانەوەی مەلا عەبدولکەریمی مودەڕڕیس. چاپی چوارەم. سنە: بڵاوکردنەوەی کوردستان.
نالی، مەلا خدر ئەحمەدی شاوەیسی. (١٣٨٩). دیوانی نالی. لێکۆڵینەوە و لێکدانەوەی مەلا عەبدولکەریمی مودەڕڕیس و فاتیح عەبدولکەریم. چاپی حەوتەم. سنە: بڵاوکردنەوەی کوردستان.
وەفایی، میرزا عەبدوڕڕەحیمی سابڵاخی. (١٩٧٨). دیوانی وەفایی. لێکۆڵینەوەی محەمەد عەلی قەرەداغی. بەغدا: کۆڕی زانیاریی کورد.
وەلی دێوانە، ڕەزا. (١٣٨٥). دیوانی وەلی دێوانە. وەرگێڕاوی ڕازی. سنە: بڵاوکردنەوەی کوردستان.
فارسی:
آلن، گراهام. (١٣٨٠). بینامتنیت. ترجمە پیام یزدانجو. تهران: نشر مرکز.
احمدی، سعید. (١٣٩٥). تجلی اشعار حافظ در ادبیات کردی. تهران: سخنوران.
پارسا، سید احمد. (١٣٨٨). تأثیرپذیری شاعران کرد ایران و عراق از حافظ شیرازی. تهران: مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن.
جوانمردی، مصطفی و طارق یاراحمدی. (١٣٩٤). «تأثیرپذیری محوی کرد از اشعار فارسی و عربی سعدی شیرازی». هشتمین همایش ملی پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی. صص: ٥٧٧-٥٩٤.
حافظ، شمس‌الدین محمد. (١٣٦٢). دیوان حافظ. تصحیح پرویز ناتل‌خانلری. چاپ دوم. تهران: خوارزمی.
دشتی، هادی. (١٣٩٧). نمود سنت‌های ادبی فارسی در دیوان وفایی. پایان‌نامە کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه  کردستان. استاد راهنما: نجم‌الدین جباری.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (١٣٨٧). «تکامل یک تصویر». مجلە زبان و ادبیات فارسی دانشگاە خوارزمی. سال ١٦، شمارە ٦٠. صص: ٧-١٢.
شمس، اسماعیل. (١٣٩٢). «حافظ در ادبیات کردی». کتاب حافظ (زندگی و اندیشە). بە اهتمام اصغر دادبە. تهران: مرکز دایرەالمعارف بزرگ اسلامی.
مسبوق، سید مهدی. (١٣٩٢). «روابط بینامتنی قرآن با خطبەهای نهج‌البلاغە». تحقیقات علوم قرآن و حدیث. سال دهم، شماره ٢. صص: ٢٠٥-٢٢٤.
نامورمطلق، بهمن. (١٣٩٠). درآمدی بر بینامتنیت: نظریه‌ها و کاربردها. تهران: سخن.
ــــــــــــ (١٣٨٦). «ترامتنیت مطالعە روابط یک متن با دیگر متن‌ها». پژوهشنامە علوم انسانی. شمارە ٥٦، صص ٨٣-٩٨.
Journal of Kurdish Literature
Volume 8, Issue 1 - Serial Number 13
September 2022
Pages 187-202

Files

History

  • Receive Date: 17 February 2022
  • Revise Date: 22 June 2022
  • Accept Date: 12 September 2022

Share

How to cite

Statistics