The Influence of Kurdish Meter on Sayyid Abdullah Belbari's Najm al-Qawa'ed

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor at Arabic Language and Literature, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran

2 Assistant Professor DEPARTMENT OF Arabic Language and Literature, Faculty of Languages and Literature, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran

Abstract

Sayyid Abdullah Belbari, a contemporary Iranian Kurdish poet, author, and mystic, has produced diverse works spanning jurisprudence, mysticism, and Arabic sciences in Persian, Arabic, and Kurdish languages. Among his notable works is Najm al-Qawa'ed, an instructional Arabic poem comprising 545 verses designed to teach the Arabic language to his disciples, including his son Najm al-Din Muhammad. Structured in the form of instructional Rajaz poems, each line features rhymed hemistiches. An intriguing aspect of Najm al-Qawa'ed is its departure from conventional prosodic norms, as the poet intentionally incorporates verses that defy traditional prosodic rules and conventions. This article aims to identify and elucidate these prosodic deviations by analyzing a selection of verses in a descriptive-analytical manner. The findings reveal that, in addition to employing various Rajaz meters, Sayyid Abdullah deviates from prosodic norms by integrating elements of Kurdish syllabic prosody. Specifically, he challenges prosodic rules such as the "Zahaf of Kaf" avoidance, omits case endings within verses, and alters morphology rules by converting conjunctive Hamzah to non-conjunctive forms and vice versa, as well as transforming Zamma and Kasra vowels to Sokoon in certain instances.

Keywords


ادوای، مظهر؛ و حسینی، سید سعید (1395). «معرفی آثار و نسخه های خطی سید عبدالله بلبری، عالم و عارف نقشبندی عهد قاجار». پیام بهارستان، سال هشتم، شماره 27، صص: 2٨٢-2٥٣.
حسینی، سید سعید (1395). «فرهنگ دینی هورامان در بررسی نامه شیخ علاءالدین نقشبندی به سید عبدالله بلبری». سومین کنگره بین المللی فرهنگ و اندیشه دینی. تهران: موسسه سفیران فرهنگی مبین، صص: 1-14.
__________  (1397). «سید عبدالله بلبری و نخستین اثرکردی در فقه شافعی». کشکول، شماره 9، صص: ٦٥-٤٤.
__________  (1397). از دیار عرفان: اندیشه و آثار سید عبدالله بلبری کردستانی. تهران: نشر احسان.
حسینی، سید سعید؛ حسینی، سید احمد (1395). «اندیشه تربیت دینی در آثار سید عبدالله بلبری». دومین همایش بین­المللی شرق­شناسی و مطالعات ایرانی، یاد­وراه بیدل دهلوی، علیگر هند: دانشگاه علیگر. صص: ٢٧-١.
رضا­زاده، همت (1396). شرح و تصحیح نسخه خطی کشف المقاصد فی شرح نجم القواعد اثر سید عبدالله بلبری. پایان­نامه کارشناسی ارشد، کردستان ایران: دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه کردستان.
شیخ احمدی، سید اسعد (1394). «تطبیق ادبیات کردی با ادبیات فارسی در زمینه عروض و وزن شعر». پژوهشنامه ادبیات کردی. دوره 1، شماره 1، پیاپی 1، صص: ١٤-١.
محمدی­منش، سید فاروق (1394). سلسله نور در مناقب مشایخ نقشبندی هورامان. مریوان: انتشارات امام ربانی.
ناتل خانلری، پرویز (1367). وزن شعر فارسی. تهران: انتشارات توس.
نظری، ماه (1389). «موسیقی اشعار قیصر امین­پور». فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی، شماره 5، صص: 137-165.
منابع عربی
آدم بیلو، صالح (لا تا). حول الشعر التعلیمی. مجموعة من المؤلفین در، مجلة الجامعة الإسلامیة بالمدینة المنورة. المدینة المنورة: الجامعة الإسلامیة بالمدینة المنورة.
أحمد بن محمد العروضی، ابوالحسن (1996). الجامع فی العروض والقوافی. (تحقیق زهیر غازی زاهد، و هلال ناجی) بیروت: دار الجیل.
ابن الترکمانی، ابوالعباس تاج الدین احمد بن عثمان (2004). شرح قصیدة ابن الحاجب فی العروض. (تحقیق محمود محمد العامودی) الغزه: الجامعة الإسلامیه.
ابن جنی، ابو الفتح عثمان (1989). کتاب العروض. (تحقیق أحمد فوزی الهیب) کویت: دار القلم للنشر والتوزیع.
ابن هشام، جمال الدین (2004). شرح شذور الذهب فی معرفة کلام العرب. (تحقیق محمد محیی الدین عبدالحمید) القاهره: دار الطلائع.
بدیع یعقوب، إمیل (1991). المعجم المفصل فی علم العروض والقافیة وفنون الشعر. بیروت: دار الکتب العلمیة.
بلبری، سید عبدالله (لا تا). منظومة مخطوطة نجم القواعد. إیران: کردستان
حسین، طه (2012). من حدیث الشعر والنثر. قاهرة: مؤسسة هنداوی للتعلیم والثقافة.
الحنفی، شیخ جلال (1978). العروض، تهذیبه وإعادة تدوینه. بغداد: وزارة الأوقاف (مطبعة العانی).
راغب أصفهانی، حسین بن محمد (2009). المفردات فی غریب القرآن. دمشق: دار القلم.
زمخشری، جار الله (1989). القسطاس فی علم العروض. (تحقیق فخرالدین قباوة) بیروت: مکتبة المعارف.
صادق محمد الکرباسی، محمد (2011). دائرة المعارف الحسینیة؛ المدخل إلی الشعر الفارسی.المجلد الثانی. لندن: المرکز الحسینی للدراسات.
ضیف، شوقی (1987). التطور والتجدید فی الشعر الأموی. قاهرة: دار المعارف.
غلامعلی­زاده، جواد؛ روشنفکر، کبری (2007). «الشعر التعلیمی؛ خصائصه ونشأته فی الأدب العربی». مجلة العلوم الإنسانیة، إیران. صص: 47-62.
القیروانی، القزاز (لا تا). ما یجوز للشاعر فی الضرورة. (تحقیق رمضان عبدالتواب و صلاح الدین الهادی) کویت: دار العروبة.
کریمی، شرافت؛ جعفری، جمیل؛ رضازاده، همت (1396). «سید عبدالله بلبری والتعریف بکتابه المخطوط «کشف المقاصد فی شرح نجم القواعد»». همایش بین المللی نقش و جایگاه عربی­نویسان و عربی­سرایان ایرانی در رشد و شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی. شیراز: جامعة شیراز، صص: 391-411.
کریمی، شرافت؛ رضا­­­زاده، همت (2020) «دراسة ونقد للمنظومة النّحویّة المعاصرة نجم القواعد لسید عبد‌الله البلبری». مجلة اللغة العربیة وآدابها، العدد الثالث، طهران: جامعة طهران، صص 461-.481
محیی الدین مینو، محمد (2014). معجم مصطلحات العروض. الشارقة: دائرة الثقافة والإعلام.
نبوی، عبدالعزیز؛ عباس خدادة، سالم (2000). العروض التعلیمی. کویت: مکتبة المنار الإسلامیة.