نقد مؤلفه‌های رئالیسم جادویی در رمان آخرین انار دنیا اثر بختیار علی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی

2 کارشناسی ارشد ادبیات تطبیقی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

«رئالیسم جادویی» یکی از عمده­ ترین گرایش­ های جهانی در ادبیات داستانی معاصر است؛ سبکی نسبتاً نوین که در آن نویسنده از شاخصه­ هایی همچون «وهم و خیال» و «عناصر ماوراء طبیعی» مدد می­ گیرد و در بستر خیال، چنان ماهرانه آن­ها را به کار می­ گیرد که شخصیت­ ها و رخداد­های داستان برای طیف مختلف مخاطبان طبیعی و باورپذیر می­ نماید. «بختیار علی» نویسندۀ شناخته­ شده و نظریه­­ پرداز ادبیات کردی است که اغلب آثار داستانی خود را با محوریت این ژانر ادبی به رشتۀ تحریر درآورده ­است. از موفق ­ترین رمان‌های او، آخرین انار دنیا است که به چندین زبان دنیا، از جمله فارسی ترجمه شده ­است. در مقالۀ پیش ­رو تلاش کرده­ ایم به روش استقرایی ـ تحلیلی و تکیه بر داده­ های کتابخانه­ ای و اسنادی، با محوریت مطالعۀ موردی، از منظر رئالیسم جادویی و با نظرداشت مؤلفه­­­ های آن، مانند وهم و خیال، همزیستی مسالمت­ آمیز، اسطوره و دوگانگی، این رمان را مورد بررسی قرار دهیم. با این خوانش جدید، ضمن دست­یابی به تفسیری نسبتاً روشن از رمان و چگونگی بازتاب ویژگی­ های برجستۀ رئالیسم جادویی در آن، به این نتیجه می­ رسیم که مؤلفۀ «بهره­ گیری از اسطوره»، نمود بارزتری نسبت به سایر مؤلفه ­های این ژانر در رمان دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Elements of Magic Realism in the Novel The Las Pomegranate of the World by Bakhtyar Ali

نویسندگان [English]

  • Shirzad Tayefi 1
  • Mohsen Rahimi 2
چکیده [English]

As one of the most important global trends in contemporary fiction, "Magic Realism" is a relatively new genre in which the author makes use of such elements as "fantasy" and "supernatural elements" in the context of imagination to masterfully make the characters seem true to life and believable to the reader. Bachtyar Ali, a well-known Kurdish writer and literary theorist often creates his works in this mode. The Last pomegranate of the world, one of his most successful novels, has been translated into several languages including Farsi. This paper is a case study attempt to investigate such elements of magic realism as fantasy, peaceful coexistence, myth, and duality in The Last Pomegranate of the World using an inductive-analytical method, relying on library data and documents. With this new reading perspective t, not only is a more clear interpretation of the novel presented through the elements of magic realism but also a more highlighted use of myth than the other elements of magic realism is discovered through the novel.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Magic Realism
  • The Las Pomegranate of the World
  • Bachtyar Ali
  • Myth
  • Fantasy
منابع
آن باروز، مگی (۱۳۹۴)، رئالیسم جادویی، ترجمه ی سحر رضا سلطانی، تهران: روزنه.
اسماعیل پور، ابوالقاسم (۱۳۹۱)، استوره بیان نمادین، تهران: سروش، چاپ.
پارسی نژاد، کامران (۱۳۸۱)، «میانی و ساختار رئالیسم جادویی»، مجله ی ادبیات داستانی، شماره ۶۶ و ۶۷، صص ۵-۹
پاینده، حسین (۱۳۹۱)، داستان کوتاه در ایران (داستان های رئالیستی و ناتورالیستی)، تهران: نیلوفر، چاپ دوم.
حق روستا، مریم (۱۳۸۵)، «تفاوت رئالیسم جادویی و رئالیسم شگفت انگیز و نقش زاویه ی دید در آن ها با بررسی آثار گابریل گارسیا مارکز و آلخو کارپینتر»، پژوهش ادبیات معاصر جهان، شماره ۳۰، صص ۱۷ - ۳۴.
راشد محصل، محمدرضا و دیگران (۱۳۹۱)، «تجلی کوه در ایران باستان و نگاهی به جلوه های آن در ادب فارسی»، مطالعات ایرانی، شماره ۲۱، صص
۱۴۶ - ۱۱۹.
سید حسینی، رضا (۱۳۹۴)، مکتبهای ادبی. تهران: نگاه.
علی، بختیار (۱۳۹۴)، دواهمین هه ناری دونیا، تهران: آرمان نگار۔
قاسم زاده، الهه(۱۳۹۰)، «رئالیسم جادویی مشرق زمین»، گلستانه، شماره ۱۱۲، ص۷۹-۸۰
ناظمیان، رضا و دیگران (۱۳۹۳)، ا«ررسی گزاره های رئالیسم جادویی در رمان های «عزاداران بیل» غلامحسین ساعدی و «شب های هزار شب» نجیب محفوظ»، مجله ادب عربی، شماره ۲، صص ۱۵۷-۱۷۸.
نیکوبخت، ناصر و مریم رامین نیا (۱۳۸۴)، «بررسی رئالیسم جادویی و تحلیل رمان اهل غرق»، مجله پژوهش های ادبی، شماره ۸، صص ۱۳۹ - ۱۵۴۔
وندی ، فاریس (۱۳۸۴)، «ضرورت وجود «دیگری» (نقد فرهنگی رئالیسم جادویی)»، ترجمه ی رخساره قائم مقامی، مجله ی هنر و معماری فارابی، شماره ۵۸، صص ۳۹-۴۸
هاشمی، منیر سادات (۱۳۸۴)، «ارزش های رمزی و تادین البرز کوه در جغرافیای اساطیری شاهنامه»، مجله ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد مشهد، شماره ۷، صص ۱۹۳-۳۰۲
یاحقی، محمد جعفر (۱۳۹۱)، فرهنگ اساطیر و داستان واره ها در ادب فارسی، تهران: فرهنگ معاصر.
Drabble, Margaret (2000). The oxford companion to English Literature. Oxford: Oxford University.