نووسینی پێوەریانەی فۆنێمە بڕگەییەکان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد زبان و ادبیات کردی، دانشگاه سلیمانیه، کردستان عراق

چکیده

نووسینی پێوەرییانەی فۆنێمە بڕگەییەکان


کورتە
توخمەکانی زاری کرمانجیی ناوەڕاستە تێئاخنراو و لکاوە کە بە شێوەیەکی سەرەکیی مۆڕفێمە ناسەربەخۆ و مۆڕفێمە لە وشە‌ـ‌چووەکانن، ئەوجا ئەوانەی وشە فرە‌ـ‌چەشنەکان لە دروستە جۆراوجۆرەکاندا. ئەمە و تێکەڵ‌بوونی پێکهاتەکانی ڕێزمانەکەی هەبوونی ڕستەی بە وشە و فرێزی تەواوە و کرداری ئاڵۆز و پێکهاتووی ئاڵۆزی تری لە جۆری جیاواز مسۆگەر کردووە. لەگەڵ ئەوەیشدا ئەو دوو پێکهاتەیەی مۆڕفۆلۆژیی و سینتاکسی تێکەڵ بە یەکتر بوون، بنەما و ڕێساکان هێشتا هەر جیاوازیی لە دروستە، توخم و پێکهاتووەکانیاندا دەکەن. لەم جیاکارییە دایە کە ڕێسای دابەشبوونی تەواوکەرانە و ڕێسای هەمبەریی (بەرامبەر بەیەک ‌وەستانەوە) تەحەکوم بە دەربڕینی فۆنێمەکان (بڕگەییەکانی سەرەوە و نابڕگەییە دەنگدار و کپەکان)ەوە دەکات. نووسینی ستاندارد فۆنێمییە، بەڵام دەرکردەی پێواژۆ فۆنۆلۆژییەکان و دیاردە فرە‌ـ‌چەشنەکانیش بۆ نووسین وەردەگیردرێن. لەبەر ئەم ڕاستیانە و هۆکاری تریشە، کە ئۆرسۆگرافیی ستانداری کوردی وێنەدانەوەی ڕێزمانەکەیەتی. واتا، ئەو کەسەی دەیەوێت بە ستانداردی کوردی بنووسێت، پێویستە لە مۆدێلی زمانەکەی بگات و شارەزای ڕێزمانەکەی بێت.

وشه سه‌ره‌کییه‌کان: فۆنێم، مۆڕفێم، فره‌‌چه‌شنی، نووسینی پێوەری

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Regular writing of syllable phonemes

نویسنده [English]

  • Mohammad Mahwi
Professor of Kurdish Language and Literature, University of Solaymaniya, Iraq
چکیده [English]

۸۸۲/۵۰۰۰
Elements of the Middle Kermanji dialect are intertwined and clustered, with mainly dependent phonemes and overturned phonemes; also, various words in various modes are among the elements of this dialect. This, as well as the combination of grammatical structures, make the sentence's dependence on the word and the complete phrase, the compound verb and the compound structure clear. In addition, the two syntactic and syntactic structures still differ in terms of rules and principles. The difference is that the principle of complementary division and the principle of equality (in contrast to each other) dictates the pronunciation of phonemes (vowels and consonants). The standard line is a phonetic standard, but also uses passive output and a variety of phenomena to write. It is because of these facts and a number of other reasons that the Kurdish standard line is a reflection of its grammar, meaning that anyone who wishes to write in accordance with the Kurdish standard needs to understand its linguistic model and be familiar with its grammar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Phonetic
  • Middle Kermanji
  • word
  • sentence
سه رچاوه کان کوردی مه حویی، محه مهد (۲۰۰۱). پسته بازیی کوردیی و درگیردراو له نامهی دکتوراوه. زانکوی
سلیمانیی - (۲۰۰۸). قواه یتیک و فونولوژیی، به رگی یه کههم و دوههم. زانکوی سلمانیی سس (۲۰۰۹)، مورفولوژیی و تتکبونی پنکهانه کان. به رگی یه کههم، زانکوی سلیمانیی مه حویی، محه مهد و نه رمیین عومه ر (۲۰۰۵). مقود تلی زمانی کوردیی. شاره وانیی سلیمانی۔
عراق. س (۲۰۱۶) ماهنامه، ( به استاندارد کردنی زمانی کوردیی: در بوستوسپین)، سلیمانی: چاپخانه ی
ئه ندیشه
ئینگلیزی
Chomsky, N. (1980). Rules and Representations. Columbia,
Chomsky, N. (1982). Lectures government and banding. The Pisa lectures,
Dordrecht Kiparsky, P. (1981). Explanation in phonology Dordrecht Kiparsky, P. (1985). Same Consequences of lexical Phonology. Yearbook 2,85
138.
Mayerthaler, W. (1974). Einfuehrung in die generative Phonologie. Tuebingen