نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسنده [English]
Mulla Parishan was one of the well-known Gurani dialect poets. Unfortunately, there is not much information concerning his biography and literary works. In this descriptive-analytical paper, the focus is on the manuscripts, volume of poems, and information inserted in the hat note and colophon of manuscripts as well as the poetic language and content of his poetry. What is certain is that he spoke in Laki, but his poems are based on the Kurdish literary language "Gurani". However, Laki, Kalhuri, Persian, and Arabic words have added to the complexity of his poetic language. Contrary to the findings of previous researchers, Mulla Parishan was not an adherent of the Horufiyes, a Sufi sect of Shi'a (shitte), but benefited greatly from Abjad and hermeneutics as other scholars of Imamiyya Shi'a. There is a significant reference to Ali Abi Talib's Wilayat (religious leadership and guardianship) in both Mulla and Sheikh Rajab Borsi's thoughts. Furthermore, by examining the manuscripts it was concluded that many of the poems that have been attributed to him belong to Malek Hussein Khan Kolyaei – a poet of the Gurani style in the nineteenth century.
کلیدواژه‌ها [English]
کتاب‌نامه
الف) کتاب
ابن حنبل، احمد بن محمّد. (1418ق). مسند الأمام أحمد بن حنبل، ج 18، بیروت: مؤسسه الرساله.
بدلیسی، امیر شرفخان. (1343). شرفنامه: تاریخ مفصل کُردستان، به کوشش محمّد عباسی، تهران: علمی و فرهنگی.
بلاغی، سیّد عبدالحجه. (1327). مقالات الحنفاء فی مقامات شمس‌العرفاء، تهران: مظاهری.
حافظ بُرسی، رجب بن محمّد. (1389). ترجمۀ مشارق‌الانوار فی حقائق اسرار امیرالمؤمنین (ع)، ترجمۀ محمدصادق یزدی، تصحیح قربان مخدومی، قم: صاحب الزمان (عج).
حسن‌زاده آملی، حسن. (1381). انسان و قرآن، چ 2، قم: قیام.
حسینی آبباریکی، سیّد آرمان. (1397). شاهنامۀ فردوسی و منظومه‌های پهلوانی گورانی، رسالۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی، تبریز: دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.
سلطانی، محمّدعلی. (1384). حدیقۀ سلطانی، چ 2، ج 1، تهران: سها.
شبستری، شیخ محمود. (1382). حق‌الیقین فی معرفه ربّ العالمین، به کوشش جواد نوربخش، تهران: یلدا قلم.
صالحی، محی‌الدین. (1380). سرود بادیه، سنندج: کُردستان.
صفی‌زاده بورهکهیی، صدیق. (1380). دایرة‌المعارف کُردی، تهران: پلیکان.
ـــــــــــــ. (2008). میژووی ویژه‌ی کُردی، چ 2، هولیر: ئاراس.
طبرى، محمّد بن جریر. (1412ق). جامع البیان فى تفسیر القرآن، بیروت: دارالمعرفه.
فخر رازی، محمّد بن عمر. (١٤٢٠ق). مفاتیح الغیب، چ3، ج 20، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
فروزانفر، بدیع‌الزّمان. (1361). احادیث مثنوی، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
کاظمی، ایرج. (1380). دلفان در گذر تاریخ: بخش 1، خرم‌آباد: افلاک.
ــــــــــــ. (1376). مشاهیر لُر، خرم‌آباد: افلاک.
مجلسی، محمّدباقر بن محمّدتقی. (1404ق). بحارالانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
مردوخ روحانی، بابا. (1390). تاریخ مشاهیر کُرد، چ 3، ج 1، تهران: سروش.
مغربی، محمّد شیرین. (1358). دیوان کامل اشعار، به انضمام رسالۀ جام جهان‌نما، تهران: زوار.
مُلّاپریشان. (1335). دیوان، به کوشش فتحعلی حیدری زیباجویی، کرمانشاه: چاپ محمّدی.
ـــــــــــ. (1362). دیوان، به تصحیح و اهتمام اسفندیار غضنفری امرایی، خرم‌آباد: کتابفروشی رشنو.
نسفی، عزیزالدین بن محمّد. (1352). مقصد اقصی، تهران: گنجینه.
نسیمی، عمادالدین. (1372). زندگی و اشعار عمادالدین نسیمی، به کوشش یدالله جلالی پنداری، تهران: نی.
ولی، شاه نعمت‌الله. (1362). دیوان، حواشی م. درویش، تهران: علمی.
یزدی، شرف‌الدین علی. (1387). ظفرنامه، تصحیح عبدالحسین نوایی و سیّد سعید میرمحمّدصادق، تهران: کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
ب) مقاله
اخلاقی، مرضیه و مسعود میشکار مطلق. (1395). «نقدهای علامه حسن‌زاده آملی بر براهین تناهی ابعاد اجسام»، حکمت صدرایی، سال پنجم، شمارۀ اوّل، پاییز و زمستان، صص 11-22.
امامی، نصرالله و سیّد آرمان حسینی آبباریکی. (1389). «گویش گورانی: گویش معیار ادبی در نزد اقوام کُرد»، مجموعه مقالات نخستین همایش بینالمللی ادبیات کُردی، دانشگاه کُردستان: مرکز پژوهش‌های کُردستانشناسی، صص 335-347.
حسن‌زاده آملی، حسن. (1372). «مدارج قرآن و معارج انسان»، کیهان اندیشه، شمارۀ 52، بهمن و اسفند، صص 37-55.
ذاکری، مصطفی. (1379). «تاریخچۀ ابجد و حساب جمل در فرهنگ اسلامی»، معارف، شمارۀ 50، مرداد- آبان، صص 18-47.
ساکی، علی‌محمّد. (1368). «حروفیه در لُرستان»، در زمینۀ ایران‌شناسی، به کوشش چنگیز پهلوان، تهران: مؤلف، صص 33-47.
سپه‌وند، عزت‌الله. (1392). «ریشه‌های هرمنوتیک پریشان»، همایش ملّی بررسی سیر تحوّل ادبیات بومی لُرستان (کله‌باد)، خرم‌آباد: دانشگاه لُرستان، صص 1-17.
محمّدی پارسا، عبدالله و حسن بلغاری قهی. (1396). «جایگاه حروف نزد عرفا و تأثیر آن بر هنر خوشنویسی اسلامی»، الهیات هنر، شمارۀ هشتم، بهار، صص 53-82.
ج) نسخۀ خطی
)
