بررسی سبکی دیوان ملامنوچهر کولیوند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران.

2 کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دبیر آموزش و پرورش، دره‌شهر، ایران.

10.34785/J09.2022.004

چکیده

ملامنوچهر کولیوند از شاعران لک است که زبانی نزدیک به زبان فارسی دارد. وی در زمان قاجار زندگی می‌‌کرده است. هدف این پژوهش آن است که با روش توصیفی-تحلیلی اشعار ملامنوچهر را بر اساس سطوح سبک‌‌شناسی مورد بررسی قرار دهیم. پس از بررسی اشعار وی، به این نتایج دست یافتیم: 1- سطح زبانی: الف) سطح آوایی: ملامنوچهر از وزن‌های عروضی به جای هجایی استفاده کرده و قافیه‌های عربی، فارسی و لکی را به کار برده است. ردیف‌های شعر او بیشتر لکی است. انواعی از جناس، سجع و واج‌آرایی در شعر او دیده می‌شود. ب) سطح لغوی: گاهی ملامنوچهر واج «ه، ت، ب» پایانی و «د» میانی و پایانی را از واژه‌ها حذف می‌کند. تبدیل واج «ز» به «ژ» که در لکی رایج است، در دیوان ملا نیز وجود دارد. واژه‌های کهن لکی که اکنون کاربرد کمی دارند در دیوان وی دیده می‌شوند. وی واژه‌های عربی را نسبتاً زیاد به کار برده است. تعداد کمی واژۀ ترکی و نیز واژه‌های کهن فارسی در دیوان ملا وجود دارد. ج) سطح نحوی: ملامنوچهر فعل‌های لکی را بیش از فعل‌های دیگر زبان‌ها به کار برده است. وی از برابرنهادهای لکی «این» و «آن» و ضمیر اول شخص لکی استفاده کرده است. 2- سطح ادبی: تشبیه، مجاز، کنایه، استعاره، تلمیح، تضمین، مراعات نظیر، اغراق، تضاد و تنسیق الصفات نیز در دیوان ملامنوچهر دیده می‌شود. 3- سطح فکری: مضامین شعر ملا، وصف پیری، ستایش، توصیف بهار، ساقی‌نامه، شادی‌گرایی و توصیف طبیعت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Stylistic Analysis of Mulla Manochehr Kolivand's Book of Poetry

نویسندگان [English]

  • Yosofali Beiranvand 1
  • Aliashraf Mirzai 2
1 Ph.D. in Persian Language and Literature, Lorestan University, Khorramabad, Iran.
2 M.A. in Persian Language and Literature, Instructor in Education, Dareh-Shahr, Iran.
چکیده [English]

Mulla Manochehr Koulivand was one of the Lak poets who had a language close to Persian. He lived during the Qajar period. In this research, our aim is to study Mulla Manochehr's poems based on stylistic levels by descriptive-analytical method. After analyzing his poems, the following results were achieved: 1- Linguistic level: a) Phonetic level: Mulla Manouchehr used prosody metre instead of syllabic metre and used Arabic, Persian and Laki rhymes. The radifs of his poetry are more Laki. Various types of puns, riming proses and phonemes are seen in his poetry. b) Lexical level: sometimes Mulla Manochehr removes the final vowels "h, t, b" and middle and final "d" from the words. Changing the phoneme "z" to "zh" which is common in Lakhi is also found in Mulla's poems. Old Laki words that have little use now can be seen in his poems. He has used a lot of Arabic words. There are the low number of Turkish words as well as old Persian words in poems of Mullah. c) Syntactic level: Mulla Manochehr has used Laki verbs more than the verbs of other languages. He has used the equivalent of Laki "this" and "that" and I personal pronoun of Laki. 2- Literary level: simile, trop, kenning, metaphor, allusion, implication, symmetry, exaggeration, oxymoron and conglobatio are also seen in poems of Mulla Manochehr. 3- Intellectual level: The themes of Mulla's poems are description of old age, praise, description of spring, description of spiritual wine, happiness and description of nature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mulla Manochehr Koulivand
  • Laki
  • Stylistics
  • Fahlaviat
فارسی:
قرآن کریم (1376). ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
آزادپور، رضا (1392). گویش لکی (آواشناسی، دستور، واژگان). قم: نگارن نور.
بِرت، ریموندلارنس (1382). تخیل. ترجمه مسعود جعفری‌جزی. تهران: نشر مرکز.
بهار، محمدتقی (1378). سبک‌‌شناسی نثر. تهران: پرستو و امیرکبیر، چاپ سوم.
بیرانوند، یوسف‌‌علی؛ زهره‌‌وند، سعید (1399). «فرایند تغییرات واجی در انتقال از زبان پهلوی به لکی». فصلنامه ادبیات و زبان‌‌های محلّی ایران‌‌زمین. دورۀ 10. شمارۀ 1. خرداد 99. صص 20- 1.
حاکم نیشابوری، محمّد بن عبدالله (1411). المستدرک علی الصحیحین. تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، 5 جلد. بیروت: دار الکتب العلمیه.
تفضّلی، احمد (1385). «فهلویات». ترجمه فریبا شکوهی. نامه فرهنگستان. بهار 85. شمارۀ 29. صص 130- 119.
چگنی، حسن رضا (1391). صور  خیال  در  شعر  غنایی  لکی. استاد  راهنما: علی نوری. خرم‌‌آباد: دانشگاه لرستان.
حسینی‌‌کازرونی، سیداحمد (1379). «فهلویات (درآمدی بر دوبیتی‌‌سرایی)». پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی. شمارۀ 28. صص 64- 46.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1392). صور خیال در شعر فارسی. تهران: انتشارات آگه، چاپ شانزدهم.
شمیسا، سیروس (1380). کلیات سبک‌‌شناسی. تهران: فردوس، چاپ ششم.
غضنفری، اسفندیار (1364). گلزار ادب لرستان (تذکره امرائی). خرم‌آباد: دانش خرم‌آباد.
فتوحی‌‌رودمعجنی، محمود (1391). سبک‌‌شناسی: نظریه‌‌ها، رویکردها و روش‌‌ها. تهران: انتشارات سخن.
فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه. براساس چاپ مسکو. به کوشش سعید حمیدیان، تهران: انتشارات قطره.
محجوب، محمدجعفر (1371). سبک خراسانی در شعر فارسی. تهران: انتشارات فردوس.
محمودی حیدری، مجید (1392). بررسی و مقایسه تطبیقی توصیف طبیعت در دیوان ملامنوچهرخان کولیوند و منوچهری دامغانی. پایان‌‌نامه کارشناسی‌‌ارشد. استاد راهنما: علی‌‌عباس رضایی. خرم‌‌آباد: دانشگاه لرستان.
مفید، محمد (1413). الإرشاد فی معرفه حجج الله علی العباد. 2 جلد. قم: المؤتمر العالمی لألفیه الشیخ المفید.
نورمحمدی، منوچهر (1381). دیوان ملامنوچهر کولیوند. خرم آباد: افلاک.
English:
Leech, Geoffrey; M. Short (1981). Style in Fiction: A Linguistic Introduction to English Fictional Prose. London: Longman.