نقد و بررسی فرضیۀ جدا انگاری گورانی و زازاکی از کردی

نەریمان حسین, جوتیار; مستعلی پارسا, غلامرضا; مرادی, محمدهادی

نقد و بررسی فرضیۀ جدا انگاری گورانی و زازاکی از کردی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

² گروه ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات فارسی و زبانها، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

³ عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه علامه طباطبایی تهران

چکیده

زبان کردی دارای گونه‌های مختلفی است که زبان‌شناسان قائل به جدایی آن‌ها از کردی نشده‌اند به استثنای گورانی و زازاکی که در نظر بعضی از زبان‌شناسان مستقل از کردی به شمار می‌روند. جدا دانستن گورانی و زازاکی سابقۀ چندانی ندارد و تا ورود خاورشناسان به کردستان مطرح نبوده است؛ اما اکنون در مجامع آکادمیک از شهرت بسیاری برخوردار است. این موضوع بر خلاف شهرتی که دارد هنوز به اثبات نرسیده است و مبانی نظری آن نیز از استدلال‌های قوی برخوردار نیست. در این جستار با بررسی تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است مشخص شد که اساس تمام پژوهش‌ها به دو فرضیه متکی است. فرضیۀ اول تاریخی است که بر اساس آن گوران‌ها و زازاها از کرانه‌های دریای خزر به مناطق غربی ایران مهاجرت کرده‌اند؛ فرضیۀ دوم زبان‌شناختی است که بر اساس آن زبان گورانی و زازاکی متعلق به گروه زبان‌های ایرانی کرانۀ خزر هستند. با بررسی فرضیۀ تاریخی مشخص شد که این فرضیه علاوه بر این که هنوز اثبات نشده است، شواهد و قراینی نیز وجود دارد که خلاف آن را اثبات می‌کند. در مورد فرضیۀ زبان‌شناختی نیز مشخص شد که استدلالات ارائه شده در این زمینه خالی از اشکال نیستند و برخی از آن‌ها اشتباه هستند، علاوه بر این که استدلال‌ها صرفا زبانی نیستند، بلکه استدلالات بیرون زبانی پایه و اساس قرار گرفته‌اند نه درون زبانی.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Criticism of Gorani and Zazaki's separation hypothesis from Kurdish

نویسندگان [English]

Jutyar Nariman Hussein ¹
Gholamreza Mastali parsa ²
Mohammad hadi Moradi ³

¹ Department of Persian Language and Literature. Faculty of Persian literature and foreign languages. Allameh Tabataba'i University. Tehran. Iran

² Department of Persian Language and Literature. Facultyof Persian literature and foreign languages. Allameh Tabataba'i University. Tehran. Iran

³ department of Arabic Language and literature. Faculty of Persian Language and literature and languages. Allameh Tabataba'i University. Tehtan. Iran

چکیده [English]

The Kurdish language has different varieties that linguists do not consider separate from Kurdish, with the exception of Gurani and Zazaki, which are considered independent from Kurdish in the opinion of some linguists. Separating Gourani and Zazaki does not have much history and was not discussed until the arrival of orientalists in Kurdistan. But now it is very popular in academic circles. Contrary to its reputation, this issue has not yet been proven, and its theoretical foundations do not have strong arguments. In this essay, by examining the research that has been done in this field, it was found that the basis of all researches is based on two hypotheses. The first hypothesis is the history according to which Gorans and Zazas migrated from the shores of the Caspian Sea to the western regions of Iran; the second hypothesis is linguistic, according to which Goran and Zazaki languages belong to the group of Iranian languages of the Caspian coast. By examining the historical hypothesis, it was found that in addition to the fact that this hypothesis has not yet been proven, there are also evidences and suggestions that prove the opposite. Regarding the hypothesis of linguistics, the paper finds that the arguments presented in this field are not free of problems and some of them are wrong, also the provided arguments in this field are not just linguistic arguments, but rather based on extra-linguistic evidence.

کلیدواژه‌ها [English]