دالی بۆش و دەرکەوتەکانی لە گوتاردا: خوێندنەوەی لاکلائۆیی ڕۆمانی کەوتنی ئاسمانەکان بەرهەمی جەبار جەمال غەریب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی و کارشناس زبان و ادبیات کردی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

2 دانشیار زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

چکیده

لێکدانەوەی دالی بۆش، کە چەمکێکی داهێنەرانەی لاکلائۆ و مووفێیە، ڕێگە و دەرفەتێکە بۆ خوێندنەوەی دەق و شیکاری و تێگەیشتنی بوارە قۆناغمەندەکانی گوتار و پاژە پێکهێنەرەکانی ئەم دەڤەرە. دالی بۆش، هاوشێوەی سەدان زاراوەی تیۆری و ڕەخنەی ئەدەبی، ڕێنوێنی هزری توێژەرە بۆ دەرخستنی هێمانە و کەلێنەکانی ناخی دەق؛ هەروەها شێوەی ئاڵ‌وگۆڕ و بەکارهێنانی وشە و پێگەکەی لە هەرێمی بازنەی واتایی و مەعریفیدا پیشان دەدا. لەم توێژینەوەیەدا، ڕۆمانی کەوتنی ئاسمانەکان، بەرهەمی جەبار جەماڵ غەریب، بەپێی ڕوانگەکانی لاکلائۆ و مووفێ تاوتوێ کراوه‌ و دەست خراوه‌تە سەر ئەو دالە بۆشانەی لەم دەقەدا نوێندراونەتەوە. بۆ ئەم کارە، سەرەتا تیۆریی گوتار و چەمکە پسپۆڕانەکانی لاکلائۆ لێک دراونەتەوە و پاشان لە دەقی ڕۆمانەکەدا دیاری کراون. ئەنجامه‌کان دەریدەخا دالە بۆشەکان لە زمان و لە پێکهاتەی گوتاردا چ پێگەیەکیان هەیە، بە چ شێوەیەک جومگەبەندی دەکرێن و بەگشتی چۆن سەقام دەگرن. لە پاڵ ئەمەشدا، تیشک خراوەتە سەر ئەو خاڵە کە کەسایەتیی «ئاسۆ» لەم ڕۆمانەدا چۆن پێناسە کراوە، شوناسی خۆی چۆن دەستەبەر دەکا و لە ئاکامدا چۆن گوتاری زاڵ لە ڕێگەی دالی بۆشەوە قەڵشتەکان پڕ دەکاتەوە، هاوتەریبی پێکدەهێنێت و سنووری خۆی دەستنیشان دەکا. گوتاری ئایینی لە ڕێگەی دالی بۆشەوە، توانیویەتی بەو واتایەی خۆی مەبەستیەتی بۆشایی وشەکان پڕ بکاتەوە و کەسایەتییەکانی نێو دەقەکە، بەرەو لای خۆی ڕابکێشێت و خواستی بێ‌چارەسەری کۆمەڵگا، وەڵام بداتەوە.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Representation of Empty Signifiers in Discourse: A Laclauian Reading of Jabar Jamal Gharib’s The Fall of the Skies

نویسندگان [English]

  • Touraj Khosrawi 1
  • Bakhtiar Sadjadi 2
1 PhD Student of Persian Language and Literature and BA in Kurdish Language and Literature, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran.
2 Associate Professor of English Literature, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran.
چکیده [English]

The empty signifier, an innovative concept in the work of Laclau and Mouffe, offers a powerful framework for reading texts and analyzing differentiated domains of discourse and their constituent elements. Like other concepts in literary theory and criticism, the empty signifier enables researchers to uncover hidden meanings and signs within a text, as well as to trace how words are used, transformed, and positioned within semantic and epistemic fields. This study applies Laclau and Mouffe’s theory of the empty signifier to Jabar Jamal Gharib’s The Fall of the Skies, focusing on the key signifiers highlighted in the text. The analysis demonstrates the central role of empty signifiers in structuring language and discourse, showing how they are articulated, stabilized, and invested with meaning. It further examines how the character of Aso is constructed and how dominant discourse, through empty signifiers, fills textual gaps, establishes equivalences, and defines boundaries. Religious discourse, through the strategic deployment of empty signifiers, occupies linguistic voids, shapes character development—particularly Aso—and addresses desires that society has left unfulfilled. This study highlights the interpretive power of empty signifiers in literature and their role in mediating social, cultural, and ideological dimensions within a text.

کلیدواژه‌ها [English]

  • discourse
  • empty signifier
  • subject
  • hegemony
  • antagonism
  • articulation
کوردی
ئەحمەدزادە، هاشم (٢٠١٦). «خوێندنەوەیەکی ناوەرۆکییانەی کەوتنی ئاسمانەکان». ماڵپەڕی ئه‌ندێشە. https://www.andesha.org/?p=109 (ڕیککەوتی دەست­پێڕاگەیشتن، ٢٠/١/٢٠٢٢).
جەماڵ غەریب، جەبار (2016). کەوتنی ئاسمانەکان. سلێمانی: ئەندێشە.
چیامان. «هەڵەکانی جەبار جەماڵ غەریب لە کەوتنی ئاسمانەکان (لە دیدی خوێنەرێک)». https://www.youtube.com/watch?v=Yxq48RdFj8g (ڕیککەوتی دەست­پێڕاگەیشتن، ٢٠/١/٢٠٢٢).
ڕەسوول ئەبابەکر، خدر (2022). جەنگ و کاریگەرییەکانی لەسەر کۆمەڵگە (توێژینەوەیەکی شیکاری ناوەرۆکە، بۆ ڕۆمانی کەوتنی ئاسمانەکان و سەردەمی گریانی بەڵقیس)ی جەبار جەماڵ غەریب. هەولێر: زانکۆی سەلاحەدین.
سەجادی، بەختیار. (2022). فەرهەنگی زاراوەی ڕەخنەیی: ئینگلیزی-کوردی-فارسی. هەولێر: ماڵی وەفایی.
مەجید، هەژار. ماڵپەڕی ناوەندی ڕۆشنبیریی ئەندێشە.
https://www.facebook.com/Andeshalib/videos/1247610041946654/ (ڕیککەوتی دەست­پێڕاگەیشتن، ٢٠/١/٢٠٢٢).
فارسی
احمدی­راد، علیرضا و بختیار سجادی (١٣٩٣). «خوانش لاکلائویی از ادی به شهر شعر می­رود اثر ریچارد فورمن». مجله­ی نقد زبان و ادبیات خارجی. دورۀ 7، ش. 1، صص. ٩٧-٨١.
آسابرگر، آرتور (١٣٩٨). تحلیل گفتمان کاربردی: فرهنگ عامه، رسانه­ها و زندگی روزمره. ترجمۀ­ حسین پاینده. چاپ دوم، تهران: مروارید.
تاجیک، محمدرضا و پریسا شکورزاده (١٣٩٧). «تأملی ‌بر ‌امکان ‌سوژه‌ی‌ سیاسی‌ با‌ توجه‌ به‌ نظریه­ی ‌ارنستو‌ لاکلائو». رهیافت­های سیاسی و بین­المللی. صص. ٧٣-٥٢.
تیلور، استفانی (١٣٩٧). تحلیل گفتمان چیست؟ ترجمۀ عرفان رجبی و پدرام منیعی. تهران: نویسه پارسی.
حاجلی، علی (١٣٩٤). «فوکو، گفتمان، تحلیل گفتمان». فصلنامۀ انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. ش. ٤٢، صص. ٨٧-٦٣.
رجبی، عرفان و جلال سخنور (1392). «جامعۀ ناممکن و بازگشت امر سیاسی در رمان بهشت (1997) اثر تونی موریسون». نقد زبان و ادبیات خارجی. دورۀ 6، ش. 1.
صابرپور، زینب و محمدعلی غلامی­نژاد (1388). «روابط قدرت در رمان شازده احتجاب». پژوهش زبان و ادبیات فارسی. ش. 12، صص. 124ـ99.
فال اسیری، آرش (١٣٩٤). «دموکراسی رادیکال و فراموشی ریشه‌ها». سایت نقد اقتصاد سیاسی. https://pecritique.com/2015/06/27 (تاریخ دسترسی،٢٠ دی ١٤٠٠).
فرکلاف، نورمن (1379). تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمۀ فاطمه شایسته­پیـران و دیگـران. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه­ها.
کرمانی، محسن و ابوالفضل دلاوری (١٣٩٥). «از ایدئولوژی تا گفتمان: سوژه، قدرت و حقیقت». علوم اجتماعی، ش. 74، صص. ١٤٦-١٠٩.
لاکلائو، ارنستو (١٤٠٠). پوپولیسم: دربارۀ عقل پوپولیستی. ترجمۀ مراد فرهادپور و جواد گنجی. تهران: مرکز.
لاکلائو، ارنستو و دیگران (١٣٩٧). تحلیل گفتمان سیاسی. گردآوری و ترجمۀ امیر رضایی­پناه و سمیه شوکتی­مقرب. چاپ دوم، تهران: تیسا.
لاکلائو، ارنستو و شانتال موفه (1400). هژمونی و استراتژی­های سوسیالیستی: به سوی سیاست دموکراتیک رادیکال. ترجمۀ محمد رضایی. چاپ پنجم، تهران: ثالث.
میلز، سارا (١٣٩٢). گفتمان. ترجمۀ فتاح محمدی. چاپ سوم، تهران: هزارۀ سوم.
یورگنسن، ماریان و لوئیز فیلیپس (١٣٨٩). نظریه و روش در تحلیل گفتمان. ترجمۀ هادی جلیلی. تهران: نی.
English
Barrett, M. (1991) ‘ideology, politics, hegemony: from Gramsci to laclau and Mouffe’, in M. barret: The politics of Truth. From marx to foucalult. Cambridege: Polity Press.
Klages, Mary (2011). Literay Theory: A Guide for the Perplexed. London: Continuum.
Laclau, E. (1996). Emancipation(s), London: Verso.
Laclau, E. (2005). On Populist Reason, London: Verso.