بررسی و تحلیل قصة کُردی «پیرخارکن» با تأکید بر رویکرد اِکوفمینیسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران.

2 Department of Persian Language and Literature, Lorestan University, khoramabad, Iran

چکیده

نظریه‌ی نوظهور اکوفمینیسم، نشان دهنده‌ی حساسیت‌های جامعه‌شناختی و نیز احتیاط جدی نسبت به محیط‌زیست و آینده‌ی زیست‌بومِ انسان است. اکوفمینیسم بر پایه‌ی اشتراکات بنیادین زیست‌شناختی و فیزیکی زنان و طبیعت، شکل گرفته است و طبیعت را یک موضوع فمینیستی می‌داند. طبق این نظریه، مردان در پیوند با قدرت و عقلانیّت ابزاری، سعی در غلبه و استیلا بر طبیعت و زنان دارند و رویکرد سودجویانه‌ی آن‌ها در جامعه‌ی مردسالار، موجب تخریب طبیعت و تقلیل جایگاه زنان شده است. اکوفمینیست‌ها با استناد به ابزار فرهنگی و سنتی، به دنبال نمادها، نشانه‌ها و آیین‌هایی هستند که مروج گفتمان‌های تجربی بین محیط‌زیست و زنان می‌شوند. در فرهنگ کردی، جنسیّت و محیط‌زیست همواره از چالش‌های جدی اجتماعی و فرهنگی بوده است، ازاین‌رو قصّه‌ها به عنوان ابزار فرهنگی، موضوعی مناسب برای بازیافتن ریشه‌ها و مفاهیم مشترک میان زنان و طبیعت هستند. این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی و تحلیلی کیفی، بن‌مایه‌های «پیکرگردانی»، «ریختن گل از دهان و بینی هنگام عطسه»، «بازیافتن بینایی با عنصر جادویی»، «مکر زنان» و «افتادن در چاه» و رویکرد مردان در قصه کُردی «پیرخارکن» را با تأکید بر اکوفمینیسم بررسی کند و همچنین در تلاش است با نگاهی به گذشته، اهمیّت جایگاه زنان در جامعه و صیانت از محیط‌زیست را به انسان‌ها یادآور شود. پیش فرض این مقاله این است که تحلیل قصّه مذکور، نشان‌دهنده‌ی روایتی از تلاش و انگیزه‌ی تاریخی جامعه‌ی مردسالار، برای استعمار و منفعت‌خواهی دوسویه از طبیعت و زن است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Folk kurdish Tale of "Pir khar kan" with Emphasis on the Approach of Ecofeminism

نویسندگان [English]

  • Mahsa Nosrati 1
  • Mohammad Khosravi Shakib 2
  • Ali Heidary 1
1 Department of Persian Language and Literature, Lorestan University, Lorestan. Khoramabad. Iran
2 گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران
چکیده [English]

The emerging theory of ecofeminism shows sociological sensitivities as well as serious caution towards the environment and the future of the human ecosystem. Ecofeminism is based on the fundamental biological and physical commonalities of women and nature, and considers nature as a feminist issue. According to this theory, men try to dominate nature and women in connection with instrumental power and rationality, and their profit-seeking approach in the patriarchal society has caused the destruction of nature and reduced the status of women. Referring to cultural and traditional tools, ecofeminists look for symbols, signs and rituals that promote empirical discourses between the environment and women. In Kurdish culture, gender and environment have always been serious social and cultural challenges, therefore stories as a cultural tool are a suitable topic for recovering the roots and common concepts between women and nature. This research aims to analyze, with descriptive and qualitative analytical methods, the main themes of "personification", "pouring flowers from the mouth and nose when sneezing", "recovery of vision with a magical element", "women's cunning" and "falling into a well" and men's approach. In the Kurdish story "PirKharkan" with an emphasis on ecofeminism, he is also trying to remind people of the importance of women's place in society and the protection of the environment by looking at the past. The premise of this article is that the analysis of the mentioned story shows a narrative of the patriarchal society's historical effort and motivation for colonization and mutual benefit of nature and women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ecofeminism
  • Nature
  • Women
  • men
  • tale of Pir khar kan