بررسی تطبیقی مضامین عاشقانه در اشعار أدونیس و بختیار علی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه کردستان

2 دانشکاه کردستان

10.22034/jokl.2025.142175.1399

چکیده

بختیار علی عشق را پدیده‌ای پیچیده و گاهی مخرب می‌بیند که علاوه بر پیوند انسان‌ها، می‌تواند به فروپاشی هویت‌ها و از خودبیگانگی منجر شود. در مقابل، ادونیس عشق را نیرویی متعالی و دگرگون‌کننده می‌داند که مرزهای اجتماعی و سنتی را از میان برمی‌دارد و انسان را به آزادی و بازتعریف خود سوق می‌دهد. در این تحقیق که با روش توصیفی-تحلیلی، با رویکرد پژوهش ادبیات تطبیقی مکتب آمریکایی، انجام شده است، هدف این است که از طریق تحلیل تطبیقی اشعار این دو شاعر، به چگونگی بازتاب مفاهیم عاشقانه در شعر عربی و کردی پرداخته و تضادها و اشتراکات آن‌ها نشان داده شود. نتایج نشان می‌دهند که علی‌رغم تفاوت‌های فرهنگی و زبانی، بختیار علی و أدونیس با بهره‌گیری از زبان و فرهنگ خود، عشق را به عنوان مفهومی پیچیده و چندوجهی به تصویر کشیده‌اند. این مفاهیم نه تنها بازتاب‌ احساسات انسانی هستند، بلکه چالش‌های هویتی و فلسفی نیز به همراه دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Analysis of Romantic Themes in the Poetry of Bakhtiar Ali and Adonis

نویسندگان [English]

  • hadi rezvan 1
  • Kawsar Ahmadi 2
1 University of kurdestan
2 University of Kurdistan
چکیده [English]

Abstract
Bakhtiar Ali portrays love as a complex and sometimes destructive force that, while connecting people, can also lead to identity collapse and self-alienation. In contrast, Adonis presents love as a transcendent and transformative power that transcends social and traditional boundaries, guiding individuals toward freedom and self-redefinition. Using a descriptive-analytical method within the framework of American comparative literature, this study comparatively examines the reflection of romantic concepts in the poetry of these two writers, highlighting their similarities and differences. The findings reveal that despite cultural and linguistic differences, both Bakhtiar Ali and Adonis employ their respective languages and cultural contexts to depict love as a multifaceted and nuanced phenomenon, reflecting not only human emotion but also profound identity and philosophical challenges.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comparative literature
  • Romantic poetry
  • Kurdish poetry
  • Arabic poetry
  • Bakhtiar Ali
  • Adonis
الف) فارسی و عربی:
 أدونیس (١٣٨٧). کارنامۀ باد. ترجمۀ  عبدالرضا رضائی‌نیا. تهران: نشر مرکز.
ــــــــ (٢٠٠٣). أول الجسد آخر البحر. الطبعه الأولی، دار الساقی.
امین مقدسی، ابوالحسن و مهدیه قیصری (١٣٩٧). «واکاوی کارکرد رؤیا در سروده‌های أدونیس». فصلنامۀ ادب عربی، دوره ١٠، ش. ٢، صص. ١ تا ٢٠.
بخشی‌زاده، معصومه و بهروز رومیانی (١٣٩٥). «مقایسۀ رویکرد عاشقانه‌سرایی در شعر معاصر فارسی و عربی (با تمرکز بر آثار شاملو، نزار قبانی و أدونیس)». یازدهمین گردهمایی بین المللی انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی. صص. ١٤٦٢ تا ١٤٩٤.
خضری، کاوه (١٣٩٢). تصویر عشق در شعر ادونیس پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس.
دهخدا، علی‌اکبر (١٣٤٦). لغت‌نامه. زیر نظر دکتر معین. تهران: دانشگاه تهران.
دیباجی، سید ابراهیمو نرگس لرستانی و مسعود باوان‌پوری (١٣٩٤). «بررسی تطبیقی ادبیات غنایی عربی و کردی با نگاهی بر معشوق در دو ادبیات». اولین همایش ملی الکترونیکی علوم انسانی اسلامی.
علی، بختیار (١٣٩٢). قصر پرندگان غمگین. ترجمۀ رضا کریم‌مجاور. چاپ دوم، تهران: افراز.
ـــــــــــ (١٣٩٩). غروب پروانه. ترجمۀ مریوان حلبجه‌ای. چاپ چهارم، تهران: نیماژ.
ـــــــــــ (١٣٨٦). مردی از شهر موسیقیدان‌های سفید. ترجمۀ  رضا کریم‌مجاور. ش. ٨٦، صص. ٥٥ تا ٦١.
قدیری، بهارک و فریده خواجه‌پور (١٤٠٢). «بررسی تطبیقی مضمون عشق در آثار نزار قبانی و نجمه زارع». همایش پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی در ایران، صص. ٦٤٠١ تا ٦٤١٥.
کریمی، الهام (١٣٩٩). «سیمای عشق و زن در رمان آخرین انار دنیا اثر بختیار علی». همایش بین‌المللی مطالعات دینی و علوم انسانی در جهان اسلام.
مناصره، عزالدین (٢٠٠٦). علم تناص المقارن. دارالمجد لاوی.
میرقادری، فضل‌الله و بهناز دهقان (١٣٩٠). «جلوه‌های عشق در اشعار نزار قبانی». پژوهش‌های نقد ادبی و سبک‌شناسی، ش. ٤، صص. ١٨٧ تا ٢١٨.
ب) کوردی:
عەلی، بەختیار (٢٠١٩). شه‌وێک ئاسمان پڕ بوو له ئه‌ستێره‌ی شێت. ناوەندی ڕۆشنبیری ڕەهەند.