تخیل خلاقانه و تصویرپردازی مبتنی بر آن در شعر شیرکو بیکس و محمود درویش (با تکیه بر ده‌ربه‌ندی په‌پووله و مدیح الظل العالی)

نویسنده

استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

وفور عناصر خیال­‌انگیز و ایماژپردازی­‌های هنرمندانه و شاعرانه در شعر شیرکو بی­کس که به حق او را باید بزرگترین و مبرزترین شاعر نوپرداز در ادبیات کردی به شمار آورد، به قدری در خور تأمل است که چشم هر خواننده­‌ای، و تمام هوش و حواس هر شنونده­‌ای را مجذوب خود می­‌کند. از این روی، این پژوهش بر آن است که در حوزه‌ی مطالعات ادبیات تطبیقی و به روش تحلیلی ـ توصیفی، موضوع مورد نظر را در شعر این شاعر و اشعار محمود درویش شاعر نامدار و پرآوازه‌ی عرب، مورد بحث و کنکاش قرار دهد. از آن جا که جامعه‌ی آماری موضوع بس گسترده است، از هر یک از شاعران قصیده­‌ای برای این منظور برگزیده شد. استفاده‌ی ماهرانه و شاعرانه از خیال و تخیل­‌پردازی در شعر شیرکو بی­کس بسیار پررنگ­‌تر و متنوع‌­تر است؛ حال آن­‌که محمود درویش با وجود وسعت خیال و تصویرپردازی­‌اش در قصیده‌ی مورد بررسی، چندان به تخیل و گسترانیدن آن دامن نزده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Creative Imagination and the Imagery Based on it in the Poetry of Sherko Bekas and Mahmoud Darwish (Relying on Derbendî Pepûle: A Long Poem and Madih al-zill al-'ali (A Eulogy for the Tall Shadow))

نویسنده [English]

  • Yadullah Pashabadi
چکیده [English]

The use of imaginative elements as well as artistic and poetic images in the poetry of Sherko Bekas is so significant that attracts the attention of every eyes reading them and every ears listening to them. It is fair enough to call Bekas the greatest and the most innovative poet in Kurdish literature. This study in the field of comparative literature seeks to investigate such images and imaginative elements in the works of Bekas, and the famous Arab poet Darwish, using an analytical-descriptive approach. In order to keep the length of this study reasonable, one selected ode from each poet is considered. The deft use of poetic fantasy and imagination is laudable in both odes; more various and more significant in Bekas, however. The poetic fantasy and imagination of Darwish is not as expanded as that of Bekas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fantasy
  • Imagination
  • Imagery
  • sherko bekas
  • Mahmoud Darwish
  • Comparative Analysis
منابع
 
آریان پور کاشانی، منوچهر (۱۳۸۰)، فرهنگ یک جلدی پیشرو آریان پور (انگلیسی - فارسی)، تهران: جهان رایانه.
احمدنژاد، کامل (۱۳۸۲)، فنون ادبی، تهران: پایا، چاپ چهارم.
اکبری زاده، مسعود و هدایت الله تقی زاده و ستاره مشایخی (۱۳۸۸)، «القیم الشعوریة و القیم التعبیریة فی العمل الأدبی»، التراث الأدبی، السنة الأولى، العدد الثانی، صص ۳۳-۵۲.
باشلار، گاستون (۱۳۸۳)، معرفت شناسی، ترجمة جلال ستاری، تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی، با همکاری مرکز بین المللی گفتگوی تمدنها.
بهمنی، یدالله و مهران شادی (۱۳۹۰)، صور خیال و صنایع ادبی در غزلیات عرفی شیرازی»، نشریه مطالعات زبانی بلاغی، سال دوم، شماره چهارم، پاییز و زمستان 90، صص ۹-۳۳.
بی کس، شیر کو (۲۰۰۶)، دیوان، سلیمانیه: انتشارات سلیمانیه.
پرین، لارنس (۱۳۸۳)، درباره شعر، ترجمه فاطمه راکعی، تهران: انتشارات اطلاعات.
پورجوادی، نصر الله (۱۳۸۸)، مجموعه مقالات دومین هم اندیشی تخیل هنری، تهران: متن.
پورنامداریان، تقی (۱۳۷۴)، سفر در ده، تهران: نشر زمستان.
حاج حسنی، اعظم و فتانه محمودی (۱۳۹۳)، «تطبیق عنصر خیال در متن و نگاره های خاوراننامه با رویکرد نقد تخیلی گاستون باشلار»، مجله ادبیات تطبیقی (فرهنگستان زبان و ادب فارسی)، پیاپی ۱۰ (پاییز و زمستان ۹۳)، صص ۳۶-۶۲.
خه زنه دار، مارف (۲۰۰۳)، میژووی ئه دبی کوردی، هه ولیر : ثاراس.
داد، سیما (۱۳۸۲)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (۱۳۸۶)، موسیقی شعر، تهران: آگاه، چاپ دهم.
– الف (۱۳۸۷) شعر معاصر عرب، تهران: انتشارات سخن، چاپ دوم.
- (۱۳۸۷)، صور خیال، تهران: آگاه، چاپ یازدهم صالحی، سید علی (۱۳۷۱)، دیدار در دره، پروانه ها»، مجلة آدینه ، شماره ۷۰.
صرفی، محمدرضا (۱۳۸۸)، صور بیانی مضاعف در شعر فارسی، پژوهش نامه زبان و ادبیات فارسی، شماره ۱، صص ۱۰۷-۱۳۲.
طالبیان، یحیی (۱۳۷۸)، صور خیال در شعر شاعران سبک خراسانی، کرمان: مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی عماد کرمانی
غریب، رز (۱۳۷۸)، نقد بر مبنای زیبایی شناسی و تأثیر آن در نقد عربی، ترجمه نجمه رجایی، مشهد: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه فردوسی.
فرهمند، محمد (۱۳۸۹)، «شعر و منشأ آن در ادبیات جهان»، فصلنامه ادبیات تطبیقی، دانشگاه آزاد واحد جیرفت، شماره ۱۴، صص ۱۰۲-۱۲۴.
کزازی، میر جلال الدین (۱۳۷۰)، زیبایی شناسی سخن، تهران: نشر مرکز.
ملکی، ناصر و مجید فرهیان و مریم نریدی (۱۳۹۲)، «تطبیق صور خیال در اشعار جان دان و صائب»، مجله مطالعات ادبیات تطبیقی، سال هفتم، شماره ۲۷، پاییز ۹۲، صص ۱۰۷-۱۲۵.
میر صادقی (ذو القدر)، مینت (۱۳۷۶)، واژه نامه هنر شاعری، تهران: کتاب مهناز، چاپ دوم.
ناصر، أمجد (۲۰۰۸)، «جدل الوطنی و الذاتی و الجمالى عند محمود درویش»، القدس العربی، السبت الأحد،
۲۱/۲۰ أیلول (سبتمبر) / ۲۱/۲۰ رمضان ۱۴۲۹، ص ۲.
النقاش، رجاء (بی تا)، محمد درویش شاعر الأرض المحتلة، القاهرة: دار الهلال، الطبعة الثانیة.
همایی، جلال الدین (۱۳۷۸)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران: همان چاپ شانزدهم.