بررسی بازتاب نمادهای اسطوره ای در اشعار احمد شاملو و شیرکو بی کس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای زبان و ادبیات فارسی از دانشکده ادبیات دانشگاه ارومیه

2 دانشگاه صلاح الدین اربیل گروه زبان فارسی

چکیده

«شیرکو بی کس» یکی از شاعران سرشناس ادبیات معاصر کردی است. بی کس شاعری است که مسایل اجتماعی، فقر فرهنگی و اقتصادی جامعۀ کرد را در آینۀ اشعار خود منعکس نموده است. بی کس از کسانی است که نیم نگاهی به روزگار دیرین تاریخ بشریت هم دارد و در شعر خود از نشانه‌ها و نمادهای اسطوره‌ای سود جسته است. وی برای غنی کردن شعر خود و تشویق و ترغیب مبارزان و جوانان، در اشعار و نوشته‌هایش از اسطورهای بومی و دیگر ملت‌ها استفاده نموده است. همچنین احمد شاملو یکی از برجسته ترین شاعران ادبیات معاصر ایران است که با شعر منثور شاملویی ماندگاری خود در عرصۀ ادبیات فارسی را تضمین کرده است. شاملو شاعری است که در خدمت مردم بود و شعرش خواستهای اجتماعی و سیاسی مردم و بیان دردهای مردم است. شاملو برای بازنمایی مسایل مردم از نمادها، به ویژه نمادهای اسطورهای، بهرۀ زیادی برده است. نمادهای اسطوره‌ای هم به شعر شاملو عمق بخشیده و بین گذشته و حال پیوند برقرار کرده است و هم شعرش را ادبیتر گردانیده است. همچنین شاملو به کمک این اسطوره ها توانسته است با توجه به فضای خفقان حاکم بر جامعه، با شیوه ای هنری بهتر از دردهای مردم و مشکلات آنان بگوید. وی در این راستا گاه از اساطیر ایرانی بهره برده است و گاه اساطیر جهانی و ملتهای دیگر را در شعرش به کار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the reflection of mythological symbols in the poems of Sherku Bikas and Ahmad Shamlu

نویسندگان [English]

  • ali dalaei milan 1
  • fahri soleyman 2
1 phd of Persian literature of urmia university
2 university of Salah aldin of Arbil
چکیده [English]

"Shirku Bikas" is one of the most significant poets of contemporary Kurdish literature
Bickas was a poet who reflected social issues, cultural and economical poverty of Kurdish society in the mirror of his poems. In particular, the struggles of the Kurds with the Ba'ath regime is a main topic that he has devoted much of his intellectual energy, time and emotions to it. Bickas was one of those who looked at the long history of humanity and in his poetry he has used mythological signs and symbols. In his poems and writings, he has used the myths of his nation and other nations to enrich his poetry and to encourage and motivate the fighters and the young people. Ahmad Shamlou is also one of the most prominent poets of contemporary Iranian literature whom by his prose poetry preserves its persistence in the field of Persian literature. Shamlou is a poet who serves the people and his poetry is the social and political demands of the community and the expression of people’s pain. In order to express the community’s issues, Shamlou has used a great deal of symbols, especially mythological symbols. Mythological symbols have deepened Shamlou's poetry and they have established a link between present and past and have made his poetry more literary. Besides all of these .With the help of mythological myths Shamlou has also been able to express the pain of the people and their problems better in an indirect and artistic way, in the face of the repression which governs the society. In achieving this gold he has used both the Iranian and the international myths. In this research it has been tried to investigate the use of mythological symbols in the poems of Sherku Bickas and Ahmad Shamlou.

کلیدواژه‌ها [English]

  • symbols
  • Myth
  • social and political poetry
  • Persian poetry
  • Shirku Bickas
  • Shamlou
 
منابع
احمدی، شهرام و پروانه دلاور. (۱۳۹۶). بررسی کاربردشناسانه نمادگرایی در شعر احمد شاملو ». مجله بوستان ادب، سال ۹، پیاپی ۳۲، از ص ۲۵ تا ص ۴۸.
امامی، صابر. (۱۳۸۴). «اسطوره های شاملو». نشریه شعر، شماره ۴۵، از ص ۱۵ تا ص
امینی، محمدعلی. (۱۳۷۹). «گذری بر اسطوره های شعر شاملو ». نشریه شعر، شماره ۲۸، از ص ۷۶ تا ص
۷۹.
براهنی، رضا. (۱۳۶۰). حالا در مس. تهران: نویسنده بقایی (ماکان)، محمد. (۱۳۸۶). شاماد و عالم معنا. تهران: مروارید.
 بوره که یی، سدیق. (۲۰۰۸). می ووی ویژه ی کوردی (به رگی سپیده م). هه ولیر: ئاراس.
بی کس، شیر کو. (۲۰۱۳). نووسین با ناوی خوله میش (زندگی و خاطرات). سلیمانی: غزلنوس.
بی کس، شیرکو.(۱۳۹۴). له گوله وه هه تا سدر و تو و (دیوانی شیعر). تاران: پاریو حان، چاپی یه که م.
بیکه س، شیرکو.(۱۳۹۴). تور ئه توانی به تو می ماچ بمخه یته وه هه تقولین (د. شیعر). تاران: ئاریو حان.
بیکه س، شیرکو. (۱۳۹۴). ژن و باران (دیوان شعر). تاران: ئاریو حان، چاپی یه که م.
بیکه س، شیرکو (۲۰۱۶). خاچ و مار و روژژمیری شاعیری (د. شیعر). سلیمانی: ئه ندیشه، چایی سیه م.
بیکه س، شیرکو (۲۰۱۶). ده ربه ندی په پووله(دیوانی شیعر). سلیمانی: انتشارات ئه ندیشه، چاپی سییه م.
 بی کس، هه لو شیر کو. (۲۰۱۸). سه د و یک روز تدنیایی. سلیمانی: یادگار.
پاشایی، ع. (۱۳۷۸). نام همه شعر های تو زندگی و شعر احمد شاملو . چاپ اول، تهران: ثالث.
پورنامداریان، تقی. (۱۳۸۱). سفر در مه: تأملی در شعر احمد شاملو. تهران: نگاه.
ثروت، منصور. (۱۳۸۷). آشنایی با مکتب های ادبی. تهران: سخن، چاپ دوم.
جروم دبلیو، کلینتون و شالیت نائومی بی (۱۳۸۴). «گفت و گو با شاملو: شعر معاصر فارسی، سلاح ملی در ایران». نشریه گوهران (ویژه نامه احمد شاملد)، شماره ۹ و ۱۰، ص ۱۵۳ تا ص ۱۶۰.
جوکار، منوچهر و عارف رزیچی. (۱۳۹۰). «عناصر و مضامین ترسایی در شعر احمد شاملو». فصلنامۀ ادب پژوهی، شماره ۱۷، از ص ۱۲۱ تا ص ۱۴۱.
حسن، مولود ئیبراهیم. (۲۰۰۲). گهران به دوای نه مریدا. هه ولیر: ئاراس.
خدایاری، مصطفی (۱۳۹۵). «اسطورة قابیل و مسیح در اشعار شاملو و سیاب». فصلنامه پژوهش های تطبیقی زبان و ادبیات ملل، دوره دوم، شماره ۵، از ص ۱۰۵ تا ص۱۱9.
رحیمی، هادی. (۱۳۹۱). سپیده دمان: زندگی، اندیشه و گلچین اشعار احمد شاملو . تهران: نوید صبح
رئوف، لوقمان. (۲۰۰۹). بنه ماکانی مودیرنه له شیعره کانی شیرکو بی کسادا. سلیمانی: سه رده م ستاری، جلال. (۱۳۸۹). ما خالی بر رمز شناسی عرفانی. تهران: نشر مرکز، چاپ چهارم.
سلاجقه، پروین. (۱۳۸۷). نقد شعر معاصر: امیرزاده کاشی ها (شاملو). تهران: مروارید سه لیمی، هاشم. (۲۰۱۳). چیروک و ئه فسانه ی موکریان. سلیمانی: سه رده م، چاپی
شاملو، احمد. (۱۳۷۲). هوای تازه ( مجموعه شعر). تهران: نگاه.
شاملو، احمد. (۱۳۸۷). مجموعه اشعار احمد شاملو . دفتر اول، تهران: نگاه
شریعت کاشانی، علی. (۱۳۸۸). سرود بی قراری: درنگی در هستی شناسی شعر و اندیشه احمد شاملو . تهران: گلشن راز
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (۱۳۸۸). موسیقی شعر. تهران: آگاه
شیر خانی، محمدرضا و همکاران. (۱۳۹۶). تحلیل مفهوم اسطوره در شعر بدر شاکر السیاب و احمد شاملو». فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی، شماره ۴۳، از ص ۳۱
عالی عباس آباد، یوسف. (۱۳۹۱). جریان شناسی شعر معاصر. تهران: سخن.
فرزانه، سید بابک و علی علی محمدی. (۱۳۹۱). «اسطوره در شعر ادونیس و شاملو». فصالنامه ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، سال ۸، شماره ۲۹، از ص۴۱ تا ص۷۰.
قاسمی، ناصر و بهر علی رضایی. (۱۳۹۵). «بررسی تطبیقی اسطوره های دینی در شعر خلیل حاوی و احمد شاملو». کاوش نامه ادبیات تطبیقی، سال ۶، شماره ۲۲، از ص ۱۳۹ تا ص۱۶۱.
محمدی، ابراهیم و همکاران. (۱۳۹۲). «اسطوره شکنی و اسطوره سازی رمانتیک در شعر احمد شاملو». فصلنامه ادب پژوهی، شماره ۲۴، از ص۱۰۵ تا ص ۱۲۴.
محمود، ابراهیم. (۲۰۱۳). الرجال الذی کان (بی کس: الحیاة و الکتابة ). اربیل: الاکادیمیة الکردیة.
معتقدی، محمود. (۱۳۸۴). پیش از آنکه به صحنه درآید: مؤلفه های انسان و عشق در شعر احمد شاملو». نشریه گوهران (ویژه نامه احمد شامله)، شماره ۹ و ۱۰، از ص ۱۰۵ تا ص۱۰۸.
نادری، لیلی و سید ابراهیم آرمن. (۱۳۹۵). «الگوی اسطوره باروی در شعر معاصر فارسی و عربی: با بررسی موردی اشعار احمد شاملو و بدر شاکر السیاب ». فصلنامه ادب عربی، سال ۸، شماره ۲، از ص۲۶۷ تا ص۲۸۲.