از ادبیات شفاهی و موسیقی آرابسک تا سینمای مقاومت: زایش هویت در سینمای یلْماز گونَی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه هنر،واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

10.34785/J013.2021.245

چکیده

موسیقی آرابسک از همان اوایل شکل‌گیری در دهة سی سدة بیستم به‌ عنوان یک اعتراض مدنی و جنبش بدون خشونت علیه سیاست‌های دولت در ترکیه خود را نشان داد. ادبیات شفاهی کرمانجی هم به صورت بازنمایی­شده در دیگر هنرها نظیر موسیقی و فیلم و چه به مثابة ژانری مستقل همواره دربرگیرندة مضامین میهن­پرستی و آرمان‌های جنبش مقاومت کُردها در ترکیه بوده است. ادبیات شفاهی در کنار موسیقی آرابسک عملاً بخشی از بازنمایی هویت فرهنگی اقلیت در برابر نفوذ فرهنگی همه‌جانبة قدرت حاکم در ترکیه تلقی می­شد. شکل دورگة آرابسک عاملی شد تا فرهنگ‌های مختلف اقلیت و اکثریت آمادة پذیرش آن باشند تا جایی که به دلیل محبوبیت و گسترش اجتماعی‌اش دولت دیگر توان مهار آن را نداشت. این مقاله با تکیه ‌بر نظریة زمینه‌ای در مطالعات کیفی از یک سو و با استناد به مفهوم فرهنگ دورگه در مطالعات پسااستعماری در آرای هومی بابا، در پی آن است که نشان دهد این شکل هنری در قالب موسیقیایی و ادبی چگونه توانست زمینه‌ساز شکل‌گیری سینمای آرابسک در ترکیه و به‌تبع آن پیدایی موج جدیدی از سینمای مقاومت باشد. به این منظور با استناد به فیلم‌های مطرح فیلم‌ساز پیشرو کُرد یلْماز گونَی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین فیلم‌سازان آن دوره، کوشیده است تا به شیوة کدگذاری سه مرحله‌ای، مهم‌ترین مؤلفه‌های هویتی مشترک این دو جریان را انتخاب و موردمطالعه قرار دهد. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که سینمای نوین ترکیه با اتکا به مفاهیمی حاصل از فرهنگ آرابسک، چون قهرمان متعصب، حاشیه‌نشینی، فروپاشی ارزش‌های خانواده، سلطة خشونت سیاسی و ترومای اجتماعی و با تمرکز بر موضوع زنان و نیز به‌کارگیری ین­مایه­های ادبیات شفاهی توانسته است شکلی از سینمای مقاومت خلق کند که در ذات خود سینمایی معترض و هویت محور است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

From Oral Literature and Arabesque Music to Resistance Cinema: The Generation of Identity in Yilmaz Guney s' Cinema

نویسنده [English]

  • Khosro Sina
Assistant Professor of Department of Art, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

Arabesque music presented itself as a civil protest and a non-violent movement against the government policies in Turkey from its early formation (the 1930s). The oral in Kurmanji Kurdish literature is also of high significance and rich contents. The hybrid form of the Arabesque and oral songs made it possible for the various minority and majority cultures to accept it to the extent that the government could no longer control it due to its popularity and social development. On one hand, drawing on the underlying theory of qualitative studies, and on the other hand, considering the concept of hybrid culture in post-colonial studies in Homi K. Bhabha opinions, the present paper seeks to present how this genre of music could lay the ground for the formation of Arabesque cinema in Turkey and subsequently the emergence of a new wave of resistance cinema. To this aim, considering the popular movies of the pioneer Kurdish filmmaker Yilmaz Guney as one of the most important filmmakers of that time, the present study tries to select and study the most important components of these movements using a three-step coding method. The findings of the present study demonstrate that based on the concepts derived from the Arabesque culture such as hero fanaticism, marginal settlement, the collapse of family values, the domination of political violence and social trauma and by focusing on the women issues, the modern Turkish cinema has been able to create a form of resistance cinema that is intrinsically remonstrative and identity-centered.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arabesque music
  • Kurmanji oral literature
  • resistance cinema
  • Kurdish filmmakers
  • Yilmaz Guney
منابع
بلتن، جان. (1385). مقالۀ «تکنولوژی و زیبایی‌شناسی صدای فیلم»، فصلنامه هنر شماره 68.
Arslan, Savaş (2011), "Cinema in Turkey". A New Critical History, Oxford University, 319 Pages.
Barbalet, J. M. (1985) "Power And Resistance". The British Journal of Sociology, Vol. 36, No. 4, Pp. 531-548.
Belge, Murat (1990). "Toplumsal Degisme Ve Arabesk". Birikim, 16-23.
Byrne, Eleanor (2009). Homi K. Bhabha. Hampshire And New York: Palgrave.
Dadak, M. Zeynep (2015). A Maudlin Cinema: Arabesk Film and Culture in Turkey. New York University, Proquest Dissertations Publishing, 2015. 3740783
Elal, Mustafa Eray (2013). The Child in Arabesque Films. Marmara University Thesis Collection.
Giddens, Anthony (1979) "Power, the Dialectic of Control and Class Structuration” In Giddens and Mackenzie, Social Class and The Division Of Labour, Cambridge: Cambridge University Press.
Ginsburg, Shai (2010). “Signs And Wonders: Fetishism And Hybridity In Homi Bhabha’s The Location Of Culture". The New Centennial Review, 9, 3, 229-250.
Gökhan Kuzucanlı، Ekrem Çelikiz (2019) "Arabesque Music and Stage Period In Turkish Cinema" Sanat ve Dil Araştırmaları Enstitüsü. Page Range: 799-809.
KIRI, Ali Murat (2014). "Birth and Development of Arabesque in Turkish Cinema". Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2 (3), 90-117. DOI: 10.19145/Guifd.72556
Metin Kasim, H. Deniz Atayeter (2012) "Social Realism in the Turkish Cinema In The 1960’S". Gumushane University E-Journal of Faculty of Communication, Vol 1, No 4.
Özgür, İren (2006). "Arabesk Music in Turkey in The 1990s And Changes In National Demography, Politics, And Identity". Turkish Studies. Volume 7, 2006 - Issue 2. Pages 175-190.
Ponsford, Nicole. (2014) "Film Theory and Language". Media.Edu. Media.Edu.Retrieved4.
Stokes, Martin (1989) "Music, Fate and State: Turkey’s Arabesk Debate". Middle East Report, No.160 (Turkey In The Age Of Glastnost), 27-30.•