بررسی افکار کلامی مولوی کرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه ادبیات فارسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.

10.34785/J013.2022.007

چکیده

دانشمندان ایرانی در همۀ علوم اسلامی و به‌ویژه در علم کلام اسلامی سهم و جایگاه خاصّی دارند، تا جایی که می‌توان ادعا کرد که عمده دستاوردهای علم کلام مربوط به ایرانیان است. عالمانی چون امام الحرمین، امام محمّد غزالی، امام فخر رازی، قاضی عضد ایجی، علّامه تفتازانی، علامه دوانی و محقق سیّد شریف جرجانی در این حوزە دارای آثار ممتازی هستند. شاهد دیگر بر این مدّعا آثار گسترده و متنوع و متعددی است که در این حوزه وجود دارد و یکی از این متکلمان مرحوم سیّد عبدالرحیم مشهور به مولوی کُرد است که البته ایشان به جهت تسلطی که بر علم کلام داشته است، آن را در قالب شعر سروده و منظومۀ الفضیله و العقیده المرضیه ایشان در عین اختصار، تمام مباحث کلامی متداول را در خود جای داده است که عالم نامی و مدرس متبحر ملا عبدالکریم مدرس آن را به زبان عربی ساده به عنوان الوسیله شرح کرده است. در این مقاله مقادیری از آرای کلامی ایشان مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining the Rhetorical Treatments in the Works of Mawlawi Tawagozi

نویسنده [English]

  • Mohammad Ali Khaledyan
Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran.
چکیده [English]

Iranian scientists have played a significant role in the area of Islamic sciences. They have a special contribution to and a special place in rhetorics, to the extent that it can be claimed that the major developments of rhetorics were mostly achieved by the Iranians. Major examples of the figures include Imam al-Haramain, Imam Muhammad Ghazali, Imam Fakhr Razi, Qazi Azad Eji, Allama Taftazani, Allameh Devani, and Mohaghegh Seyyed Sharif Jurjani. The evidence for this claim is the extensive and diverse works that exist in this field. One of these rhetoricians, the late Seyyed Abdul Rahim, who is also known as Mawlawi Tawagozi, contributed to the field in the form of poetry due to his mastery of rhetorics and theology. His poems "Al-Fadilah" and "Al-Aqeedah al-Mardiyeh" cover all common theological topics. It is well known that the famous scholar and expert teacher Mulla Abdul Karim Modares has described it in simple Arabic language as "Al-Wasila".   Throughout the present article some of Mawlawi’s rhetorical and theological opinions have been examined.
.Keywords: theology, Ash'arites, Rumi Kurd, analysis, adaptation

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rhetorics
  • Ash'are
  • Mawlawi Tawagozi
  • Analysis
  • Adaptation
عربی:
ایجی، میر سید شریف. (1325). شرح المواقف. قم: الشریف الرضی.
تفتازانی، سعدالدین. (1407). تهذیب الکلام حجازی سقا. قاهره: مکتبه الکلیات الازهریه. کتاب حقیقه البشر تألیف علامه.
سبکی، عبدالوهاب. (1425). جمع الجوامع فی اصول الفقه. بیروت: دارالفکر.
مدرس، عبدالکریم محمّد. (2016). الوسیله فی شرح فضیله. بیروت: دار احیاء التراث.
مدرس کردستانی، محمدباقر مشهور به ملا باقر بالک. (1389) حقیقه البشر. دراسه و تحقیق: مسعود محمد علی فرج، النشر: المرکز الثقافی پیرعمر.
فارسی:
فارسی:
احمدی، جمال. (1400). «بررسی اندیشه‌های کلامی مولوی کورد». مطالعات ادب اسلامی. دورۀ 1، شمارۀ 1. صص: 63-84.
خالدیان، محمّد علی. (1388). تحلیل و تطبیق اندیشه‌های کلامی در مثنوی مولوی. تهران: احسان.
صادقی، هادی. (1392). «پژوهش‌های کلامی». فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات کلامی. سال 1. شماره 9. صص 26- 32.
فتاحی، اسماعیل. (1398). «پژوهش‌های کردشناسی». فصلنامۀ کشکول. سال 4. شمارۀ 2. صص 137-139.
کُردی:
مولوی کرد، عبدالرحیم. (1352). العقیده المرضیه. مصر: مطبعه السعاده بجوار محافظه.