انضمام در کردی اردلانی : رقابت صرف و نحو

احمدی شاد, شاهین; کریمی, یادگار; کریمی دوستان, غلامحسین; غلامی, وحید

doi:10.34785/J013.2022.008

انضمام در کردی اردلانی : رقابت صرف و نحو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری زبان‌شناسی، گروه زبان شناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

² دانشیار زبان شناسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

³ استاد زبانشناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

⁴ استادیار گروه زبان انگلیسی و زبانشناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

10.34785/J013.2022.008

چکیده

این پژوهش به بررسی فرآیند انضمام در کردی اردلانی با تأکید بر بازشناخت ماهیت حوزه‌ای این فرایند در بستر جدال نظری نحوی _- صرفی می‌پردازد. انضمام اسم یکی از فرآیندهای واژهسازی است که در صورت متعارف آن موضوع درونی اسمی به هسته فعل واژگانی منضم و سبب تشکیل یک فعل انضمامی می‌شود. بررسی دادههای زبان کردی، که از پیکره زبان کردی آنلاین دانشگاه کردستان استخراج گردیده است، نشان از آن دارد که رویکرد نحوی نمیتواند تبیین مناسبی از انضمام اسم در این زبان به دست دهد؛ چرا که در کردی اردلانی میتوان نمونههایی از انضمام موضوع بیرونی به فعل را یافت که با مفروضات رویکرد نحوی مغایر است. به طور مشخص، انضمام موضوع بیرونی به فعل برآیند حرکتی تلقی می‌شود که در آن عنصر حرکت‌کننده بر رد خود حاکمیت ندارد. بر این اساس، حرکت موضوع بیرونی به سمت فعل «شرط گسترش» اشتقاق‌های نحوی را نقض میکند. این شرط کمینه‌گرایانه در حقیقت بخشی از محدودیت‌هایی را که در نظریه حاکمیت و مرجع‌گزینی توسط «اصل محدودیت حرکت هسته» تبیین می‌یافتند پوشش می‌دهد. در نتیجه، بر پایه مشاهدات تجربی و مفروض پنداشتن شرط گسترش در اشتقاق سازه‌های نحوی، واضح است که انضمام اسم به فعل در کردی اردلانی را فرایندی صرفی، و نه نحوی، قلمداد کنیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Incorporation in Ardalani Kurdish: A Competition between Syntax and Morphology

نویسندگان [English]

Shahin Ahmadishad ¹
Yadgar Karimi ²
Gholamhossein Karimidoostan ³
Vahid Gholami ⁴

¹ Department of English and Linguistics, Islamic Azad University of Sanandaj, Iran.

² Associate Professor of Linguistics, University of Kurdistan , Sanandaj, Iran.

³ Professor of Linguistics, Tehran University, Tehran. Iran.

⁴ Department of English and Linguistics, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran.

چکیده [English]

This study examines the process of incorporation in Kurdish with emphasis on recognizing the modular nature of this process in the context of syntactic-morphological theoretical debate. Noun incorporation is one of the morphological processes, in the normal case of which the internal subject of the noun is incorporated to the core of the lexical verb and causes the formation of a incorporated verb. Examination of Kurdish language data, extracted from the online Kurdish language corpus of university of Kurdistan shows that the syntactic approach cannot provide a proper explanation of the incorporation of nouns in this language; Because in Kurdish one can find examples of incorporation an external subject to a verb that violates the assumptions of a syntactic approach. Specifically, the incorporation of the external subject to the verb is considered the result of a movement in which the moving element has no government over its trace. Accordingly, the movement of the external subject towards the verb "Extension condition" violates syntactic derivations. This minimalist condition actually covers some of the limitations explained by the "head movement principle" in the theory of government and binding. Consequently, based on empirical observations and assuming the Extention condition in the derivation of syntactic constructions, it is logical to consider the incorporation of nouns into verbs in Kurdish as a morphological process, and not a syntactic one.

کلیدواژه‌ها [English]

Incorporation
Morphology
Argument Structure
Extension Condition
Kurdish

مراجع

ارکان، فائزه (1385). «فرایند انضمام اسم: رویکرد نحوی یا صرفی». مجله زبان و زبان‌شناسی، ش. ٢، صص. 95-110.

خوشدونی فراهانی، اکرم (1395). «فعل مرکب، سبک یا سنگین؟». پژوهشهای زبانشناسی، س. ٨، ش. ١، شماره ترتیبی 14، صص. ٣٦-١٧.

دبیرمقدم، محمد (1376). «فعل مرکب در زبان فارسی». مجله زبان‌شناسی، س. 12، ش. 1 و 2، صص. 2-46.

_____(1390). زبان‌شناسی نظری: پیدایش و تکوین دستور زبان زایشی. ویراست دوم، تهران: انتشارات سمت.

شقاقی، ویدا (1386). مبانی صرف. تهران: سمت.

_____ (1386). «انضمام در زبان فارسی». مجله دستور. جلد 3، ش. 3، صص. 3-40.

شهدایی، کژال (1392). بررسی ساختمان گروه فعلی در زبان کردی بر پایه نظریه ساختواژه توزیعی. پایان نامه کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه کردستان.

طباطبایی، علاءالدین (1382). اسم و صفت مرکب در زبان فارسی تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

_____(1387). «ترکیب در زبان فارسی (2)». نامه فرهنگستان. دوره دهم، ش. ١ (مسلسل 37)، صص. 130-136.

کریمی، یادگار(1388). ساخت کنایی: منشا و ماهیت آن. پایان نامه دکتری زبانشناسی همگانی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی.

کریمی دوستان، غلامحسین(1379). «برخی ترکیبات و اشتقاقات فارسی و نظریه ساخت موضوعی». علوم اجتماعی و انسانی، دوره ١٦، ش. ٢، پیاپی 30 و 31.

نظری، گلاره و همکاران (1399). «بررسی انضمام در فارسی بر اساس صرف توزیعی». پژوهشهای زبانشناسی، سال ١٢. ش. ٢، شماره ترتیبی 23، صص. ٢٦-١.

ویسی، هیوا (1398). «نقدی بر تقسیمبندی شاخههای زبان کردی بر مبنای حوزهی جغرافیایی». پژوهشنامه ادبیات کردی. دوره ٥، شماره 8، صص. ١٤٠-١٢٥.

Alessio, M. (2009). Noun Incorporation: A new theoritical perspective. University of Padua Department of Linguistic, Communicative and Performing Arts.

Baker, M. (1985). “The mirror principle and morphosyntactic explanation”. Linguistic Inquiry 16: 373-416.

_______ (1988). Incorporation: A theory of grammatical function changing. Chicago: University of Chicago Press.

E.Smornova, S. Shustova. “Non Incorporation in English as Valency Changing- device.” Lingua 2017.

Grimshaw, J. (1990). Argument Structure, MIT Press, Cambridge, Mass.

______ (1994). Introduction to Government and Binding Theory (2^nd ed.), Oxford: Basil Blackwell.

Hale. K. L. & S. J. Keyser (1993). On argument structure and the lexical expression of syntactic relations. In K. Hale and S. J. Keyser (Eds.), The view from building 20: Essays in Linguistics in Honor of Sylvain Bromberger (pp. 76-111). Cambridge, A: MIT Press.

_______ (2002). Prolegomenon to a Theory of Argument Structure. MIT Press.

Haig, E. (2004) Some Observations on the Critique of Critical Discourse Analysis. Studies in Language and Culture, 25, 129-149.

Karimi, S. (1997). “Persian complex verbs: idiomatic or compositional?” Lexicology 3 (1): 273-318.

Karimi-Doostan. Gh. (1997). Light verb constructions in Persian, Ph.D. Dissertation, Essex University, England.

Lieber, R. (2010). Introducing Morphology. Cambridge: Cambridge University Press.

Man-Seob Yang. (2014). “The well-formed condition for Korean noun incorporation..”Pacific Science Review, Volume 16, Issue 2, June 2014, Pages 89–96

Mithun, M. (1984). “The evolution of noun incorporation”. Language 60: 847-893.

Mohammad, J. & Karimi, S. (1992). “Light verbs are taking over: complex verbs in Persian.” Proceedings of the Western Conference on Linguistic (WECOL) 5. (PP 195-212).

Rosen, S. (1989). “Two types of incorporation: A lexical analysis”. Language 65: 294- 317.

Siddiqi, D. (2018). Distributed Morphology. The Oxford Handbook of Morphological

Theory, edited by Jenny Audring and Francesca Masini, Oxfird University Press.

Smirnova, E. and Shustova, S., 2017. “Noun-incorporation in English as a valency-changing device. Lingua, 194, pp.15-25.