بررسی هستی شناسی عرفانی در کلام نوروز علی سورانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، ایلام، ایران.

چکیده

نوروزعلی سورانی (1220-1290هـ..ق) یکی از چهره‌های برجستۀ یارسان به شمار می‌آید که دارای دیوانی آیینی است که با گویش کُردی گورانی به بررسی مسائلی مانند: خداشناسی، انسان‌شناسی، مسائل فلسفی و دینی و ...، پرداخته است. با توجه به این‌که تاکنون دربارۀ این شاعر و مبحث هستی‌شناسی در کلام او پژوهشی مستقل انجام نشده است، پژوهش حاضر به «بررسی هستی‌شناسی عرفانی» در کلام او می‌پردازد. بحث هستی و هستی‌شناسی یکی از مسائل مهم در عرفان اسلامی است که به عنوان غنی‌ترین اندیشه در آثار نویسندگان و شعرای عارف بازتاب و نمود چشمگیری دارد. هستی‌شناسی یک اصطلاح است که در آثار متأخر با عناوین انسان‌شناسی، معرفت‌شناسی، شناخت جهان و ...، از آن یاد می‌شود؛ بنابراین یکی از اهداف اصلی این پژوهش شناساندن بهتر این سرایندۀ توانمند به غیر کُرد زبانان و پی‌بردن به افکار و اندیشه‌های وی می‌باشد. جامعۀ آماری شامل دفتر کلام نوروزعلی سورانی است که با شیوۀ کتابخانه‌ای و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد سورانی در لابه‌لای دفتر کلام به بحث خداشناسی، انسان و چگونگی آفرینش او و تمامی موجودات، بحث معاد و روز محشر، تجلی ذات و صفات، اسرار خداوندی، اعتقاد و باور به روز ظهور اشاره داشته است و این موارد بیانگر جلوه‌های هستی‌شناسی در دفتر اوست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Mystical Ontology in the Words of Nowruz Ali Sorani

نویسندگان [English]

  • Ali Hassan Sohrabnejad 1
  • Reza mohmmadi 2
1 Assistant Professor in Persian Language and Literature, Payam-e Noor University, Tehran, Iran.
2 M.A. in Persian Language and Literature, Payam-e Noor University, Ilam, Iran.
چکیده [English]

Nowruz Ali Sorani (1220-1290 AH) is considered one of the prominent figures in the Yarestani tradition. He has a divan of a religious nature, written in Gorani Kurdish, in which he explores various issues such as theology, anthropology, philosophical and religious matters, and more. As no independent research has been conducted on this poet and the subject of ontology in his words, the present study focuses on the Mystic ontology in the writings of Nowruz Ali Sorani. The discussion of being and ontology is one of the important issues in Islamic mysticism, which is reflected as the richest idea in the works of mystical writers and poets. Ontology is a term that is mentioned in recent works with the titles of anthropology, epistemology, cognition of the world, etc. Therefore, one of the main objectives of this research is to introduce the capabilities of this poet to non-Kurdish speakers and to explore his thoughts and ideas. The statistical population includes the book of Nowruz Ali Sorani, which has been analyzed in a library method, using the content analysis technique. The research results indicate that Sorani discusses topics such as theology, human beings, creation, the afterlife, the Day of Judgment, manifestation of the essence and attributes, divine secrets, belief in the Day of Resurrection, and more throughout his writings, indicating the aspects of ontology in his divan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ontology
  • Theology
  • Manifestation
  • Nowruz Ali Sorani
قرآن کریم، ترجمه الهی قمشه ای.
ادگار، اندر؛ سجویک، پیتر (1388)، مفاهیم کلیدی در نظریه­ی فرهنگی، ترجمه­ی ناصرالدین علی نقویان، تهران: پژوهشکده­ی مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
القاصی، مجید (1358)، آیین یاری، تهران: کتابخانه­ی طهوری.
جیحون آبادی، نعمت الله (1361)، حق الحقایق یا شاهنامه حقیقت، مصحح و مقدمه محمد مکری، تهران: طهوری.
حسینی طرهان، سیّد مجتبی (1397)، بیاض یاری، تهران: انتشارات آذرفر.
دانشور، سید فریدون (1381)، دفتر نوروز سورانی، چاپ دوم، تهران: چاپخانه­ی دالاهو.
.............................. (1386)، بینش و آیین یارسان، چاپ دوم، تهران: انتشارات دالاهو.
رستمی، منصور (1392)، آیین یارسان (اهل حق)، چاپ اول، قم: انتشارات رسالت یعقوبی.
صفی­زاده بوره­که­یی، صدیق (1375)، نامه سرانجام یا کلام خزانه، تهران: انتشارات هیرمند.
طاهری، طیب (2009)، تاریخ و فلسفه­ی سرانجام، شرحی بر نحله­های فکری و اعتقادی در کردستان، اربیل، مرکز تحقیق و نشر مکریانی.
قیصری، داود (1375)، شرح فصوص الحکم، تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، تهران: علمی و فرهنگی.
کارل، هاوی؛ گامز، دیوید (1389)، فلسفه و فیلسوفان انگلیسی از هابز تا هیوم، ترجمه­ی جلال الدین اعلم، تهران: سروش.
مک کواری، جان (1377)، فلسفه­ی وجودی، ترجمه­ی محمدسعید حنایی کاشانی، تهران: هرمس.
یثربی، سیدیحیی (1386)، عرفان و شریعت، تهران: کانون اندیشه­ی جوان.