زاراوه‌ی ده‌قی کراوه‌ له‌ ڕه‌خنه‌ی ئه‌ده‌بی کوردیدا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار ادبیات کردی، دانشگاه صلاح الدین، کردستان عراق

چکیده

ئه‌م لێکۆڵینه‌وه‌یه‌ هه‌وڵ‌دانێکه‌ بۆ ڕوون‌کردنه‌وه‌ى چۆنیه‌تى ئاماده‌بوونى زاراوه‌ى «ده‌قى کراوه»‌ له‌ ڕه‌خنه‌ى ئه‌ده‌بى کوردیدا. ئه‌م زاراوه‌یه‌ زاده‌ى قۆناغى پاش‌پێکهاته‌خوازییه و له‌ چوارچێوه‌ى ئه‌و تیۆره‌ ڕه‌خنه‌ییانه‌ هاتووه‌ته‌ ئاراوه‌ که‌ گرنگییان به‌ ڕۆڵى خوێنه‌رو کرده‌ى خوێندنه‌وه‌ داوه‌. له‌ دیدى  ئیکۆوه‌  ئه‌م زاراوه‌یه‌ په‌یوه‌سته‌ به‌ ڕاده‌ى توانایى ده‌ق له‌ به‌رده‌م خوێندنه‌وه‌ى جیاوازه‌وه‌ و له‌ سنوورى مانایه‌کى دیاری‌کراودا نامێنێته‌وه‌. که‌چى هه‌ندێک له‌ ڕه‌خنه‌گرانى کورد، زاراوه‌که‌یان له‌ مانا و مه‌به‌ستى ڕاسته‌قینه‌ى خۆى دوورخستووه‌ته‌وه‌و تێکه‌ڵى بوارى ئاوێته‌بوونى ژانره‌ ئه‌ده‌بییه‌کانیان (تداخل الاجناس الادبیه‌) کردووه‌. لێکۆڵه‌ر پێشنیارى زاراوه‌ى «ده‌قى ئاوێته»ى کردووه‌ بۆ ئه‌و جۆره‌ ده‌قانه‌ى که‌ له ڕووى پێکهاته‌ى ئیستاتیکییه‌وه‌ دوو ڕه‌گن. له‌ ڕه‌خنه‌ی ئه‌ده‌بیی هاوچه‌رخدا، زاراوه‌ی «ده‌قی کراوه»‌ په‌یوه‌سته‌ به‌و ده‌قانه‌ی ڕێگه‌ به‌ خوێندنه‌وه‌ و ڕاڤه‌کاری جیاواز ده‌ده‌ن. له‌ ڕه‌خنه‌ی ئه‌ده‌بیی کوردیدا هه‌ندێ جار ئه‌م زاراوه‌یه‌ له‌م مانا ڕاسته‌قینه‌یه‌ی خۆی دوورخراوه‌ته‌وه‌ و تێکه‌ڵ به‌ بوار و باسی جیاوازی دیکه‌ کراوه‌وه‌کوو بابه‌تی «به‌نێو یه‌کداچوونی ژانره‌ ئه‌ده‌بییه‌کان». ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌ هه‌وڵدانێکه‌ بۆ شی‌کردنه‌وه‌ی ئه‌م کێشه‌یه‌ و هه‌ڵسه‌نگاندن و ڕاست‌کردنه‌وه‌ی بۆچوونی هه‌ندێک له‌ نووسه‌رو  ڕه‌خنه‌گرانی کورد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The “Open Text” Term in Kurdish Literary Criticism

نویسنده [English]

  • fuad rashid mohammad
Associate Professor of Kurdish Language and Literature, Sallahaddin University, Kurdistani Iraq
چکیده [English]

۱۴۸۸/۵۰۰۰
The “Open Text” is one of the frequently quoted terms in modern literary criticism. This term was firstly introduced by Italian novelists and critics, Embertto Eco. From Eco’s perspective, the term refers to the possibilities of the various interpretations of a text. The open text contains those literary texts that offer enormous interpretations and shift the text from its demonstrated meanings and interpretations. This term is post-structural in nature, and post-structuralism is of those critical literary approaches that praise the role of the reader in interpreting a text. This is related to the multiple readings of a text. The term stands as against the term “Close Text” which imposed a single unique reading and avoids the variety in interpretation. Nonetheless, some of the Kurd critics at the Literary Criticism Centre separated the Open Text from its original meaning which grantees the various interpretations of a text and used it in non-literary field. Thus, this study is a research regarding Criticism of two terms, “Open Text” and “Convergence of Literary Terms,” in Kurdish Criticism. This is why the term “Converge Text” is used for the text with combined aesthetic. This paper’s aim is to improve the true meaning and usage of the literary term “Open Text” in research in one hand, and to demonstrate the problems regarding this term in Kurdish literary criticism article and text.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Open Text
  • Literary Criticism
  • Multiple Readings
  • Various Meanings
سه رچاوه کان
ئه لف. کوردی
 ئه حمه دی، بابه ک (۲۰۰۵). پیکهاته و راگه ی ده ق. کتیبی دووهه م. وه رگیرانی: مه سعوود بابایی هه ولیر: سه نته ری لیکولینه وه ی فیکری و ئه ده بیی نما.
ئه سوه د، نه وزاد ئه حمه د (۲۰۱۱). فه رهه نگی زاراوه ی ئه ده بی و روخنه یی. سلیمانی: به ریوه به ریتیی چاپ و بلاوکردنه وه ی سلیمانی.
بیکه س، شیرکو (۲۰۰۵). سرووده به ردینه کان. سلیمانی: دهزگای چاپ و پهخشی سه رده م.
--- (۲۰۰۷). کتیبی ملوانکه. سلیمانی: چاپخانه ی ره نج.
حوسین، سه نگه ر نازم، ریزان سالح مه ولود (۲۰۱۸). ژانره ئه ده بییه کان. هه ولیر : ناوه ندی ئاویر .
حسه ین، له تیف (۲۰۱۷). «دهق له چاوه روانی خوینه ردا». رامان. ژ. ٢٤، ل. ۹۳ - ۹۸.
خال، شیخ محه مه دی (۲۰۰۵). فه رهه نگی خال. هه ولیر : ده زگای ئاراس. عه بدوللا، ئیدریس (۲۰۱۸). ده قناسیی ئه ده بی کوردی. هه ولیر . ئه کادیمیای کوردی.
هه ژار، عبدالرحمن شرفکندی (۱۳۸۱). هه نبانه بورینه (فرهنگ کردی - فارسی). تهران: سروش.
بی. عه ره بی إیکو، أمبرتو (۱۹۹۹). القارئ فی الحکایة : ترجمة: أنطوان أبوزید. بیروت: المرکز الثقافی العربی.
--- (۲۰۰۱). الأثر المفتوح. ترجمه: عبدالرحمن بوعلی. دمشق: دار الحوار .
إیغلتن، تیری (۱۹۹۲). مقدمة فی النظریة الأدبیة. ترجمه: ابراهیم العلی. بغداد: دار الشؤون الثقافیة.
بوعزیز، وحیدبن (۲۰۰۸). حدود التأویل. بیروت: منشورات لاختلاف.
تشاندلر، دانیال (۲۰۰۲). معجم المصطلحات الأدبیة فی علم العلامات. ترجمة: شاکر عبد الحمید. القاهرة: أکادیمیة الفنون.